Weg met Fort Europa!

De luchtsurveillance van Frontex

Frontex is een van de meest beruchte organisaties in de EU en verantwoordelijk voor het verplaatsen van Europa’s grenscontroles naar naburige landen. Hierdoor speelt het een sleutelrol in de criminalisering en onderdrukking van migratie. De EU investeert veel in het Frontex: in 2020 bedroeg het jaarlijkse budget van Frontex 364 miljoen euro. In 2023 is het budget meer dan verdubbeld: 845 miljoen euro. Met dit geld kon Frontex een vloot vliegtuigen en drones ontwikkelen die het centrale deel van de Middellandse Zee van bovenaf bewaken en controleren.

Vorig jaar beweerde Frontex dat het tegen het einde van het jaar in staat zou zijn om het centrale Middellandse Zeegebied 24 uur per dag volledig in de gaten te houden met behulp van satellietbeelden en drone-operaties, die al gedeeltelijk operationeel zijn. Volgens Frontex worden deze satellieten en drones gebruikt om levens te redden in de Middellandse Zee, omdat ze boten in nood kunnen detecteren en de relevante autoriteiten op tijd kunnen waarschuwen om migranten te redden. Migranten en activisten merken echter dat Frontex samenwerkt met de Libische kustwacht om migranten die op weg zijn naar Europa terug te smokkelen naar Libië. In plaats van te helpen levens te redden in de Middellandse Zee, heeft de surveillance van Frontex als voornaamste en enige doel mensen op zee te onderscheppen zodat ze nooit de kusten van de EU bereiken. Als migranten een drone rond hun schip horen zoemen, kunnen ze erop rekenen dat de Libische kustwacht ze binnen een paar uur onderschept en terugsleept.

Mensenrechten

Frontex weet maar al te goed welk lot deze mensen te wachten staat als ze terugkeren naar Libië: systematisch en wijdverspreid misbruik in gevangenschap door Libische autoriteiten en smokkelaars. Dat is tenminste wat Human Rights Watch concludeert na uitgebreid onderzoek naar de luchtsurveillance van Frontex. Geen verrassing dus dat Senegalese activisten niet blij zijn met de onderhandelingen tussen Senegal en de EU over uitbreiding van Frontex-activiteiten in Senegalese wateren. Ze begrijpen dat Frontex geen levens zal redden en het aantal gedwongen sterfgevallen in de Atlantische Oceaan alleen maar zal laten toenemen. Frontex dient enkel Europa’s racistische mobiliteitsregime.

Boza Fii monitort de EU

Daarom heeft de vereniging Boza Fii besloten om jaarlijks 72 uur lang het evenement ‘PUSH BACK FRONTEX’ te organiseren, totdat Frontex wordt afgeschaft. Boza Fii steunt vrijwillige remigranten en uitgezette migranten in hun land van herkomst, waar ze vaak geen officiële hulp krijgen. De vereniging is zeer kritisch over de mogelijkheid van Frontex-activiteiten in hun land. De Europese commissaris voor Binnenlandse Zaken, Yiva Johansson, heeft beweerd dat de inzet van Frontex in Dakar zal helpen om “mensensmokkelactiviteiten” vanuit de Sahel naar de Canarische Eilanden onder controle te krijgen. Het is niet de eerste keer dat een Europese macht de soevereiniteit van een Afrikaans land afpakt onder het mom van mensenrechten.

Een document van de Europese Commissie over Senegal, gepubliceerd op 7 juni 2022 en in handen van Boza Fii, draagt weinig bij aan het wegnemen van eventuele bedenkingen. Naar verluidt staat in het document dat een nauwere samenwerking tussen Senegal en Frontex zou moeten inhouden dat Frontex-agenten wapens mogen dragen en gebruiken, met volledige immuniteit voor de Senegalese wet. “Het is duidelijk de koloniale politie die terugkeert naar Afrika”, concludeerde Boza Fii tijdens een toespraak op PUSH BACK FRONTEX, dat plaatsvond van 10 tot 12 augustus 2023.

PUSH BACK FRONTEX

Op de eerste dag opende Boza Fii het evenement met een persconferentie met lokale Senegalese journalisten over de inzet van Frontex in hun land (Afrique-Frontex-AFIC). Daarna hielden ze een “Herdenkingsactie” voor degenen die op zee stierven, om elk van de slachtoffers van het Europese grensregime te herdenken en te vechten tegen de grenzen die hen gedood hebben, maar ook om het recht op identiteit en waardigheid voor alle doden te promoten, en het recht van hun families om het te weten. Er werd ook een film vertoond over de schending van de rechten van migranten door Frontex. De tweede dag werd gekenmerkt door workshops en rondetafeldiscussies over deportaties en gedwongen terugkeer, visumbeleid en het exporteren van grenscontroles naar naburige landen. De laatste dag organiseerde Boza Fii een 3 uur durende mars in Dakar om bewegingsvrijheid voor iedereen te eisen.

Het Actiefonds is trots Boza Fii te steunen! De EU doet er alles aan om de dood van migranten in de Middellandse Zee en de Atlantische Oceaan onzichtbaar te maken, of in ieder geval niet hun verantwoordelijkheid. Het Actiefonds heeft al uitgebreid geschreven over het antimigratiebeleid van Europa, waarvan de EU-Turkije deal (2016) en de Tunesië deal (2023) twee van de bekendste voorbeelden zijn. Het werk van organisaties als Boza Fii is essentieel om te begrijpen hoe Europese grensbeveiliging overloopt in nieuwe imperiale fantasieën.