Succesvolle actie tegen Heineken in Birma

Foute investeringen

Eind 1995 werd Het Actiefonds gewezen op de plannen van Heineken om een bierbrouwerij te bouwen in samenwerking met de militaire junta in Birma. Aung San Suu Kyi, de leidster van de grootste oppositiepartij en winnares van de Nobelprijs voor de vrede, riep het internationale bedrijfsleven op niet te investeren in Birma, omdat deze investeringen de positie van de militairen versterkten. Naar aanleiding hiervan voerde Het Actiefonds samen met ASEED Europe (Action for Solidarity, Equality, Environment and Diversity) een gesprek met Heineken om de campagne aan te kondigen en hen de kans te geven om vooraf te reageren. Uit dit gesprek kwam te verstaan dat Heineken door wilde gaan met investeren, hoewel ze de analyse van Het Actiefonds deelden en de betrokkenheid met de militaire dictatuur niet ontkende. Daarop begon Het Actiefonds op 21 januari 1996 met de campagne. Ze organiseerden verschillende succesvolle acties, waaronder sommige ook op de stoep voor de Heinekenbrouwerij in Amsterdam. Deze campagne heeft zowel landelijk als regionaal veel media-aandacht gekregen.

De Birmadebatten

Daar bleef het niet bij, want op 15 februari 1996 organiseerden Het Actiefonds en het Burma Centrum Nederland een Birmadebat, waaraan politici van de partijen D66, GroenLinks, PvdA, CDA en VVD deelnamen. Ze gingen toen in gesprek met de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV), Amnesty International en het Nederlands Centrum Handelsbevordering. Een opvallende afwezige in het debat was de directie van Heineken, die niet inging op de uitnodiging van Het Actiefonds. De boodschap die uiteindelijk naar voren kwam, was dat de meeste bedrijven geen commentaar leveren op de sociale en politieke omstandigheden in de landen waar zij zaken doen.

Een half jaar later, nadat het Europees Parlement in september 1996 een resolutie aannam die opriep tot meer handelsmaatregelen, werd er een tweede Birmadebat georganiseerd. Ditmaal slaagden Het Actiefonds en het Burma Centrum Nederland erin om meer steun te krijgen. Hoewel Heineken van mening was dat ze volgens hun eigen normen en waarden konden blijven investeren, waren ze door de publieke druk genoodzaakt een ander besluit te nemen. Op den duur ging Heineken zo in juni 1996 door de knieën en kreeg Het Actiefonds een flinke aanwas van nieuwe donateurs. De campagne ‘Heineken uit Birma’ werd een succes.

Solidariteit

Het Actiefonds zag de zaak met Heineken als een reden om zich verder te verdiepen in de rol van het internationale bedrijfsleven in het in stand houden van dictatoriale regimes. Het was belangrijk om, na de oproep aan Heineken, de aandacht in Nederland en Europa voor Birma vast te houden. Eind 1996 startten Het Actiefonds en het Burma Centrum Nederland een campagne ter ondersteuning van de democratiseringsbeweging in Birma, met een focus op alle Europese bedrijven die handelsrelaties met het land willen aangaan en/of onderhouden.

Dit blijft tot op de dag van vandaag een beweging waar we solidariteit mee tonen. In maart 2021 nog steunde Het Actiefonds demonstranten die de straat op gingen tegen de gewelddadige militaire coup, waarbij de regeringsleider Aung San Suu Kyi en haar medestanders werden gearresteerd.

Wil jij ook geschiedenis schrijven? Donateurs zijn ook in 2025 hard nodig. Iedere donatie aan Het Actiefonds helpt!