Strijd tegen Agua Zarca dam in Honduras gaat door

Nederlandse betrokkenheid

Maar liefst 33 keer werd Berta Cáceres met de dood bedreigd. Ze was zich bewust van het feit dat haar leven in serieus gevaar verkeerde. Toch koos Berta ervoor zich te blijven verzetten tegen de bouw van de Agua Zarca stuwdam: een megaproject dat het leefgebied van de Lenca-gemeenschap ernstig bedreigt. De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO heeft een flinke vinger in de pap: zij investeren namelijk met maar liefst 15 miljoen euro in het stuwdamproject. In 2014 werden er al kamervragen gesteld aan minister Ploumen (buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking) over het omstreden project en de betrokkenheid van FMO.

Bitter succes

Nog geen twee weken na de moord op Berta werd een tweede COPINH-lid vermoord: Nelson Garcia – vader van vijf kinderen – moest zijn activisme met de dood bekopen door vier kogels in zijn gezicht. Hij streed net als Cáceres tegen de bouw van de stuwdam. Naar aanleiding van deze tweede moord beloofde FMO zich terug te trekken uit het project. Een bitter succes, zo leek het. Maar tot op de dag van vandaag is er nog steeds geen publiek statement naar buiten gebracht.

Emotioneel protest

Op 22 april organiseerde Het Actiefonds in samenwerking met onder andere BankTrack en TNI (Transnational Institute) een protest tegenover het FMO hoofdkantoor in Den Haag. Het Actiefonds-medewerker Doron Joles was erbij: als coördinator van de Latijns-Amerika sectie fungeert hij als link tussen de regio-specialisten van de sectie en de Nederlandse NGO’s. Ook de 25-jarige dochter van Berta was hierbij aanwezig. Het protest was zowel een krachtig geluid tegen FMO, als een herdenkingsbijeenkomst voor Berta. ‘Samen met de coalitie van NGO’s hebben we een zeer sterke mediacampagne gevoerd’, vertelt Doron. ‘Zo is er na de demonstratie ook een mooi interview met de dochter van Berta in de Volkskrant verschenen.’

Valse beloftes

Ironisch genoeg was de Agua Zarca dam in de Gualcarque rivier een belofte aan de Lenca. Duurzame watervoorziening en werkgelegenheid: het zou de Lenca zogenaamd vooral voordelen bieden. Maar niets is minder waar, weten we nu. Het project is een totale inbreuk op hun manier van leven. De heilige rivier is een bron van leven voor de Lenca. Er is nooit enige consultatie geweest over de bouw van de dam. Op een dag verschenen plotseling de vrachtwagens: het begin van een strijd die levens zou gaan kosten. In gesprekken met COPINH belooft FMO beterschap: er zou een missie worden gestuurd om de situatie in Honduras te onderzoeken. Maar de bouw gaat ondertussen onverminderd door.

Onzekere toekomst

Tomás Gómez, de huidige coördinator van COPINH, stelt dat de Nederlandse overheid haar verantwoordelijkheid niet neemt. ‘FMO zegt wel uit het project te stappen, maar er staat nog niets op papier.’ Doron vermoedt dat FMO zich uiteindelijk wel zal terugtrekken: ‘helaas is het probleem daarmee nog niet opgelost. Er zou bijvoorbeeld een andere financier kunnen komen voor de bouw van de dam. Er is al veel leed veroorzaakt en daar zal niets van worden gecompenseerd.’ Doron hoopt dat er een zinvolle dialoog zal ontstaan in de regio, geïnitieerd door de Nederlandse overheid. ‘Het zou mooi zijn als de betrokken dorpen samen tot een plan voor hun ontwikkeling komen. Maar wie dat gaat uitvoeren, is onduidelijk. Al met al een onzekere toekomst voor de Hondurese boeren…’

Wil je de strijd van de Lenca steunen? Dat kan met een donatie!