Het Actiefonds:

Lombokstraat 40
1094 AL Amsterdam
The Netherlands

Contact:

+31 (0)20 6279661
info@hetactiefonds.nl

NL 46 TRIO 0338622039

Nieuwsbrief:

ACTIE • Politieke mobilisatie door vrouwen in asielzoekerscentra tijdens de lockdown

Vrouwen die asiel zoeken in Duitsland worden vaak arbitrair geplaatst in asielzoekerscentra en zogeheten “Heims” (huizen). Het gevolg is dat in Berlijn en Brandenburg vrouwen vaak op verschillende van elkaar geïsoleerde plekken verblijven, ver verwijderd van stedelijke infrastructuur, openbaar vervoer en andere basisvoorzieningen zoals internetverbinding. International Women Space (IWS) strijdt hiertegen door vrouwen te mobiliseren in een overstijgende politieke beweging.

Algemene informatie

De verblijfplaatsen van asielzoekers in Duitsland zijn door de Covid-19 pandemie steeds meer geïsoleerd van de buitenwereld. Op het moment dat er corona maatregelen werden genomen door de Duitse overheid, werden veel verblijfplaatsen direct onder een complete lockdown geplaatst. Dit weerhield bewoners van de toegang tot informatie. Ook zorgde de lockdown ervoor dat de informatiestroom van de centra naar de rest van de samenleving stokte; iets wat nog belangrijker was, aangezien de media vooral geneigd was zich te focussen op de pandemie.

Het doel van IWS is om een sterke politieke beweging voor vrouwen in het asielsysteem op te bouwen. De contante doorstroom van mensen in hun verblijfplaatsen bemoeilijkt dit, en wekt de vraag op voor politieke mobilisatie binnen de asielcentra. Kennis die op een dagelijkse basis wordt opgedaan door het verspreiden van flyers, één op één gesprekken en open vergaderingen gaat gauw verloren. Groepen voor vrouwen die op de aparte locaties worden georganiseerd komen een aantal keer per maand bijeen. Centrale vergaderingen worden gehouden met vertegenwoordigers van de lokale groepen, op het kantoor van IWS of online.

Maandelijks worden er workshops georganiseerd, waarvan de precieze inhoud wordt bepaalt door de betrokkenen, maar die bijvoorbeeld kunnen bestaan uit sessies met advocaten voor juridisch advies, carrière ontwikkeling, en therapie om om te gaan met trauma.

Tegen het patriarchaat

De International Women Space is een feministische, anti-racistische politieke beweging in Berlijn voor vrouwelijke migranten en vluchtelingen. De organisatie strijd tegen het patriarchaat door het vastleggen van dagelijks geweld, racisme, seksisme en andere vormen van discriminatie tegen vrouwen. De organisatie werd opgericht in december 2012, en werd officieel geregistreerd in 2017.

Vrouwelijk verzet wordt vaak onderdrukt, en vrouwelijke geschiedenis is vaak verborgen of wordt genegeerd. IWS omarmt haar verantwoordelijkheid om dit tegen te gaan, door het documenteren, zichtbaar maken, en publiceren van de verhalen van vrouwen. Door zich politiek te organiseren wapent de organisatie zich tegen de problemen waarmee vrouwen op een dagelijkse basis mee worden geconfronteerd—seksisme, racisme, het geweld van het asielsysteem en vluchtelingenbeleid.

ACTIE • Anti-fascistische posteractie in Friesland

In Friesland groeien onder de bevolking gevoelens van intolerantie en uitsluiting. Politieke partijen als de PVV en het FvD wakkeren dit aan, maar ook middenpartijen zijn gevoelig voor een cultuur van ‘eigen volk eerst’ en het versimpelen van het immigratievraagstuk. De groep Anti Fascistische Actie Fryslân start in de aanloop naar de verkiezingen in maart diverse acties tegen (institutioneel) racisme en fascisme.

Algemene informatie

De sympathisanten van de AFA Fryslân vinden het zorgwekkend dat partijen van het politieke midden en traditionele ‘rechts’ steeds meer lijken samen te werken met, of ideeën overnemen van, rechts-extremistische partijen. Een fascistisch gedachtengoed dat mensen verdeeld, intolerant is en ronduit discrimineert sijpelt steeds verder door in de regionale en lokale politiek. Omdat het belangrijk is om actief een tegengeluid te geven blijft de AFA Fryslân zich inzetten om de bewustwording over racisme en fascisme te vergroten, en komt de actiegroep waar nodig in verzet tegen de stem van onverdraagzaamheid.

In de aanloop naar de verkiezingen in maart zullen er diverse al dan niet aangekondigde acties plaatsvinden op zoveel mogelijk plaatsen. Gisteren (4-2-2021) zijn alle openbare aanplakzuilen in Leeuwarden beplakt met de poster “Jou rasisme en faksisme… gjin Romte – Geef racisme en fascisme geen ruimte”. Ook in Ooststellingwerf zijn op diverse plaatsen posters geplakt. Daarnaast is de poster aangeboden aan de Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten van Fryslân.

“Geef angst en haat geen stem” — AFA Fryslân

Lees meer over AFA Fryslân op de website.

ACTIE • Huis-aan-huis krant om misstanden in slachthuis aan de kaak te stellen

Vion is het grootste slachthuis van Nederland, en is al een eeuw lang onderdeel van de lokale gemeenschap in Boxtel. Het bedrijf zorgt voor werkgelegenheid, levert belastingen op en neemt varkens af van omliggende boerenfamilies. Tegelijkertijd staat het bedrijf onder vuur door zorgen om dierenwelzijn, het milieu en arbeidsomstandigheden. Sluit Vion!—een coalitie van Alle Dieren VrijAnimal RebellionVrije Bond Noord-BrabantAutonomen BrabantEarthlings NL, en Cage Undefined—voert actie om alles wat er mis is met Vion aan de kaak te stellen.

Algemene informatie

Slachterij Vion is verankert in Boxtel. Veel bewoners hebben directe of indirecte relaties met het slachthuis, maar ook mensen die niet direct met Vion te maken hebben zijn er vaak van overtuigd dat het bedrijf belangrijk is voor het dorp. Aan de andere kant zijn er steeds meer omwonenden die genoeg hebben van Vion, en de overlast die het bedrijf veroorzaakt. Klachten zijn in de loop der jaren toegenomen nu er langzaam maar zeker meer aandacht is voor dierenwelzijn, milieu, de volksgezondheid en arbeidsomstandigheden. Zo leidde de recente corona-uitbraak onder werknemers tot angst, zijn de arbeidsomstandigheden vaak slecht, leven dieren in erbarmelijke omstandigheden, en kampen omwonenden vaak met stankoverlast.

Sluit Vion! wil de middenmoot van Boxtel aanspreken die Vion niet actief steunt, maar zich ook niet uitspreekt tegen het bedrijf. De actiegroep wil omwonenden informeren, discussie aanwakkeren en de steun voor de slachterij verminderen. Langs ongeveer drie duizend adressen zal een huis aan huis krant worden bezorgd, waarin artikelen komen te verschijnen over de verschillende vormen van uitbuiting waar Vion zich schuldig aan maakt, maar ook met inspirerende verhalen over wat te doen als het slachthuis zou sluiten. De actiekrant zal gepaard gaan met posters, stickers en flyers waarmee kleinere en spontane acties kunnen worden gevoerd. 

Foto: “Ruine IX”, gemaakt door Hartmut Kiewert

ACTIE • Israëlische NGO vormt een platform voor activisten tegen de bezetting

Sinds de oprichting van Israel zijn haar burgers wettelijk verplicht om toe te treden tot het leger als 18 jarige. Sinds 1967 leven miljoenen Palestijnen in door Israel bezette gebieden en zijn er conflicten met omringende landen zoals Libanon, Syrië en Iran. In de afgelopen tien jaar zijn er meer dan 100 mensen gevangen gezet voor het weigeren van hun dienstplicht, waarmee ze direct kritiek uitoefenen op de Israëlische bezetting. De NGO Social TV strijdt voor het zichtbaar en hoorbaar maken van hun verhalen.

Algemene informatie

Video-activisme

In 2006 werd Social TV opgericht als onafhankelijke media organisatie voor sociale verandering. Hun online archief bestaat uit meer dan 4000 videos in Hebreeuws, waarvan het meeste in het Engels is vertaalt, met een outreach van 200.000 mensen per maan. Waar geschreven tekst niet altijd mensen bereikt, is visuele documentatie een alternatieve manier om te strijden voor mensenrechten en sociale verandering in Israel, volgens de organisatie.

Social TV bekritiseert de Israëlische overheid voor haar militaristische, chauvinistische agenda. De organisatie is gefocust op het zichtbaar maken van de diversiteit van de Israëlische bevolking en het tegengaan van het overheidsnationalisme, commerciële belangen en politieke agendas. Social TV staat voor sociale verandering, door middel van video-activisme (bijv. documentatie van demonstraties), videos over sociaal-politieke onderwerpen, en het aanbieden van trainingen voor activisten.

Anti-dienstplicht

Social TV doelt nu op het visualiseren van de strijd die wordt gevoerd tegen de Israëlische bezetting. Dit wordt vaak gedaan door het weigeren van de dienstplicht, waardoor in de afgelopen tien jaar meer dan honderd mensen op zijn gepakt. Een van de ideeën is om interviews te houden met jonge mensen in voorbereiding van hun beslissing om niet in dienst te treden. Daarnaast zullen er filmpjes worden gemaakt over demonstraties in solidariteit met dienstweigeraars. Het Actiefonds steunt Social TV in het produceren, editen en vertalen van hun video-activisme tegen de controversiële Israëlische bezetting.

Voor meer informatie, klik hier voor de website van Social TV.

ACTIE • Beachparty voor het stadhuis

Met het einde van het jaar in zicht is het weer tijd om de recordlijstjes op te maken. Ook dit jaar zijn er weer de nodige klimaatrecords gebroken -nogal negatieve records welteverstaan. 2020 was het warmste jaar ooit gemeten.

Algemene informatie

Door middel van activisme wordt er druk uitgeoefend op de macht om over te gaan tot handelen. Soms zijn dit disruptieve acties, soms meer ludieke. De tak van Extinction Rebellion in Deventer drukte de Gemeenteraad op een ludieke manier met haar neus op de feiten; de activisten trotseerden de decemberkou om een zomerscène uit te beelden. Zomerkleding, badpakken, parasols en strandballen werden uit de kast gehaald. Het doel van de demonstratie was de gemeente bewegen om de klimaatnoodtoestand uit te roepen. Maak beleid om de opwarming van de aarde tegen te gaan, voordat we het hele jaar in badkleding voor jullie deur kunnen zitten!

Het Actiefonds sponsorde een nieuwe microfoon en speakers om deze en toekomstige acties van XR Deventer extra kracht bij te zetten. Bekijk hieronder de foto’s.  

ACTIE • YATO strijdt tegen bendegeweld tegen ouderen

In de afgelopen weken is het geweld van bendes tegen ouderen die ‘verdacht’ worden van het beoefenen van hekserij enorm toegenomen. Vorige maand werd in het Dezda-district zowel een oudere vrouw als een oudere man gestenigd. Beiden hebben dit niet overleefd. Activisten stellen de politie verantwoordelijk voor het feit dat ze falen in het aanpakken van de gewelddadige agressors.

Algemene informatie

Deze incidenten laten zien dat in Malawi de tendens heerst -door het voortdurende falen van handhavingsinstanties- het recht in eigen handen namen door grof geweld toe te passen op onschuldige slachtoffers.

Malawi’s actieve jongerenorganisatie Youth Acting Together [YATO] besloot om in opstand te komen tegen dit geweld tegen ouderen. Op 25 november hielden ze een demonstratie om de politie van Malawi onder druk te zetten om deze geweldsmisdrijven serieuzer te nemen en onmiddellijk elke persoon die betrokken is bij bendegeweld te arresteren. Daarnaast waarschuwden ze de bevolking om het recht niet in eigen hand te nemen.

Volgens de Malawi’s Witchcraft Act van 1911 bestaat hekserij niet en stelt zelfs dat het een strafbaar feit is om iemand te beschuldigen van het beoefenen van hekserij. Bovendien erkent de 2016 National Policy for Older Persons de plicht van de staat om hun rechten te beschermen. Nu de staat hier zo in heeft gefaald, streeft YATO ernaar deze wetten kracht bij te zetten door zich uit te spreken.

De jeugdactivisten bestrijden onrechtvaardigheid op veel verschillende onderwerpen sinds 2016. Ze komen op voor de rechten van arme en gemarginaliseerde bevolkingsgroepen door ervoor te zorgen dat hun rechten volledig worden beschermd. Het Actiefonds heeft in het verleden met succes een aantal van hun directe acties ondersteund.

ACTIE • Nogsteeds1984 voert actie met pro-choice kunst

De afgelopen weken werden er overuren gedraaid in de Utrechtse printstudio Kapitaal. Pro-choice actiegroep Nogsteeds1984 herinnerde ons aan de urgentie van het recht op veilige abortus door middel van activistische zeefdrukkunst.

Algemene informatie

Het recht op abortus staat onder druk. De verschrikkelijke anti-abortuslobby vindt steeds meer draagvlak, zoals de afgelopen tijd pijnlijk duidelijk werd in ons bijna-buurland Polen. Ook in Nederland laten conservatieve aanhangers luidkeels van zich horen en met de verkiezingen in zicht kan de pro-choice beweging wel een steuntje in de rug gebruiken.

Actiegroep Nogsteeds1984 neemt deze taak op zich door op kleurrijke manier zichtbaarheid te creëren door middel van kunst. Ze lieten vier verschillende kunstzinnige pro-choice posters -ontworpen door vier verschillende kunstenaars- in grote oplage zeefdrukken en verspreidden deze vervolgens door het hele land.

De directe aanleiding voor de actie was de naderende ‘week van het leven’, georganiseerd door anti-abortus stichting Schreeuw om leven. Tijdens deze jaarlijks terugkerende week wordt er door de conservatieve stichting gelobbyd voor een strengere abortuswetgeving, met als afsluiting een stille mars. Het doel van de actiegroep Nogsteeds1984 was een campagne op te zetten die zich kritisch opstelt naar de anti-abortus lobby. De activistische kunstposters hingen langs de gehele route van de mars en waren volop vertegenwoordigd op de protestborden. Door tijdens de anti-abortusdemonstratie samen met o.a. feministische organisatie De Bovengrondse volop zichtbaar te zijn als tegengeluid werd de huidige pro-choice wetgeving kracht bijgezet.

De naam van de groep komt voort uit het feit dat sinds 1984 abortus legaal is in ons land. We zijn gelukkig anno 2020 nog steeds Baas In Eigen Buik en eisen dit voor altijd te blijven!

“We vieren dat we beslissen over ons eigen lichaam, ondanks een groeiend tegengeluid.”

Lang leve het zelfbeschikkingsrecht!

Header foto: Lester Kamstra

ACTIE • Actiegroep strijd tegen chemie-industrie in het Antwerpse havengebied

Actiegroep Ineos Will Fall bezette een stuk bos in het Antwerpse havengebied waar een Brits chemieconcern een plastic-fabriek gaat bouwen. De Vlaamse overheid speelt nog altijd de fossiele industrie in de hand terwijl burgers op de vingers worden getikt voor het niet scheiden van afval. Meer dan 70 activisten werden gearresteerd, gevolgd door grootschalige aandacht in de media.

Algemene informatie

Belangenverstrengelingen

In het Antwerpse havengebied staat een nieuw project gepland waar 55 hectare bos voor zal worden gekapt. Het Britse chemieconcern INEOS bereid de bouw voor van een fabriek, Project One, voor de productie van ethyleen- en propyleen. Het project, dat hoogstwaarschijnlijk schaliegas zal inzetten voor het maken van wegwerpplastic, is volgens actiegroep Ineos Will Fall “hét voorbeeld van de foute keuzes die gemaakt worden over de toekomst van de Vlaamse industrie.”

INEOS weerlegt de kritiek van de actiegroep. Zo zal de CO2 uitstoot van de fabriek minder dan de helft zijn van vergelijkbare installaties. Project One zou juist dé duurzame voorloper worden in Europese chemie-industrie, en niet alleen gefocust zijn op wegwerpplastic, maar op essentiële producten in het dagelijkse leven, zoals in de auto-, bouw-, energie- en medische sector. Daarnaast benadrukt het concern dat het bos op industriële braakliggende is gegroeid. Als INEOS er niets bouwt, zal een ander bedrijf het bos kappen. Het belooft daarnaast elders bomen te laten planten en voor een aantal beschermde diersoorten die er nu leven een ander onderkomen te vinden.

Maatschappelijk debat

Ineos Will Fall benadrukte echter dat, terwijl burgers op de vingers worden getikt voor vliegen of het niet scheiden van afval, de Vlaamse overheid nog altijd keuzes maakt die ten goede komen aan de fossiele industrie. De actiegroep wil daarom een maatschappelijk gesprek uitlokken over investeren in circulaire en klimaatneutrale projecten voor de duurzame transitie van de Antwerpse haven.

Op 3 oktober bezette 80 tot 100 activisten twaalf uur lang het nog met bos bedekte terrein van Project One. Na groot machtsvertoon van de politie werden meer dan 70 activisten gearresteerd. Rond 4 uur ’s nachts werden de laatsten vrijgelaten.
De media-aandacht was groot en ook via social media kwamen er reacties uit alle hoeken. Inderdaad, burgerlijke ongehoorzaamheid werkt om wat onzichtbaar is, zichtbaar te maken.

ACTIES • Het groeiende activisme van de Zimbabwaanse jeugd

In de afgelopen maanden heeft de autoritaire regering van Zimbabwe de grip op hun inwoners verstevigd. Onder het mom van COVID 19-maatregelen wordt beweging in de openbare ruimte sterk beperkt op manieren die niet kunnen worden verklaard door de richtlijnen; activisten, mensenrechtenverdedigers, oppositie en andere critici van de regering worden willekeurig gearresteerd.

Algemene informatie

Inwoners in het hele land zijn woedend – niet alleen over schendingen van mensenrechten, maar ook over de erbarmelijke toestand van het gezondheidssysteem en verslechterende levensomstandigheden. Corruptie en wanbeleid hebben geleid tot de ineenstorting van de economie en enorme problemen in infrastructuur.

Het verlangen onder de jongeren in Zimbabwe om bij te dragen aan de verandering die ze willen zien, groeit. Nu de fysieke openbare ruimte zo goed als gesloten is, blijft ’s nachts de straat op te gaan om in contact te komen met gelijkgestemde activisten de enige optie.

Om de reeks protesten van de afgelopen maanden voort te zetten [bijvoorbeeld de #ItsNotSanctions-beweging en de landelijke 31 juli-staking die Het Actiefonds steunde], startte Paden Network de Youth Can! campagne. Het project is bedoeld om de jeugd bewust te maken van het feit dat ze nog steeds creatief confronterend kunnen zijn, zelfs in deze periode waarin de overheid de COVID 19-dekmantel gebruikt om openbare organisaties, demonstraties en andere geweldloze vormen van confrontatie te onderdrukken.

De actie, gehouden op 5 november, bestond uit jonge activisten die in het holst van de nacht in verschillende sloppenwijken en voorsteden van Harare rondtrokken en flyers, borden en posters met kritische slogans gericht op de regering verspreidden. De betreffende buitenwijken hebben bijna een miljoen inwoners, en door de borden op strategische punten met veel verkeer te plaatsen, bereikte de actie direct een groot publiek.

Door dit te doen vonden burgers een manier om het hardhandige regime van de overheid te omzeilen; de verzetsgeest vond een nieuwe manier van uitdrukken.

Directe acties voor een fossiel vrije culturele sector in Nederland

Oliebedrijf Shell is een van de multinationals die het meest verantwoordelijk is voor klimaatverandering en milieuvervuiling. In haar zoektocht naar winstmaximalisatie wordt het bedrijf tegengewerkt door rechtszaken over mensenrechtenschendingen, corruptie en destructie van ecosystemen. Om de publieke opinie aan haar zijde te houden heeft Shell sterke relaties gebouwd met culturele instellingen zoals musea. Sinds 2016 organiseert Fossil Free Culture NL acties om de relatie tussen Shell en de culturele sector te doorbreken. Er is al veel bereikt, en in de komende maanden zullen er meer acties worden georganiseerd.

Algemene informatie

Artistiek activisme

Shell is een van de multinationals die het meest verantwoordelijk is voor CO2-uitstoot, en daardoor klimaatverandering. Er lopen meer dan vijftig rechtszaken tegen het bedrijf over mensenrechtenschendingen, corruptie en ecologische rampen. Om dit onder het tapijt te schuiven investeert Shell in het behouden van een goed imago, onder andere door relaties op te bouwen met culturele instellingen en sociale ruimtes, in het onderwijs, de wetenschap, de media, politieke en culturele instellingen. Door het financieren van onder andere culturele instellingen koopt Shell een positief beeld van generositeit in de publieke opinie. Dit is een PR strategie, ook wel “artwashing” genaamd (zoals “greenwashing”, maar dan door middel van kunst).

Fossil Free Culture NL werkt sinds 2016 aan het breken van de relaties tussen Shell en de culturele sector in Nederland. De organisatie wil direct bijdragen aan het ontmantelen van Shells macht over de samenleving, door directe acties van burgerlijke ongehoorzaamheid te organiseren. Voorgaande acties vonden vooral plaats rond het Museumplein in Amsterdam, waar het Van Gogh Museum, Rijksmuseum, Stedelijk Museum en Concertgebouw gevestigd zijn. Onder andere werden er champagne-glazen met ‘olie’ geserveerd bij de opening van het seizoen in het Concertgebouw en werd het Van Gogh Museum geïnfiltreerd door schelpen beklad met olie te verspreiden door het hele gebouw.

Nieuwe campagne

Twee maanden geleden brak Shell de banden met het Concertgebouw. Alle instellingen rondom het Museumplein zijn nu eindelijk fossiel-vrij. Fossil Free Culture NL doelt nog steeds op het uitroeien van alle fossiele sponsors van de culturele sector, door de vier instellingen aan te pakken die nog steeds fossiel-geld accepteren: Groninger en Drents Museum, Nemo in Amsterdam en Boerhaave in Leiden. De nieuwe campagne (2020-2021) zal gefocust zijn op het organiseren van performances en het opbouwen van nieuwe actie-gemeenschappen. Hiervoor zullen er een aantal educatie momenten over artistiek activisme plaatsvinden in Leiden, Groningen en Drenthe, zo dat lokale groepen zelf creatieve protesten kunnen organiseren.

Door Covid-19 focust de organisatie zich op het bereiken van haar publiek door online kanalen (sociale media, nieuwbrieven, website en webinars), terwijl er kleinschalige offline acties worden georganiseerd. Tussen de 20 en 30 mensen worden gemobiliseerd per actie / performance, en tot de 100 mensen na Covid-19. Online zal Fossil Free Culture NL zich inzetten om een breder publiek aan te trekken (videos worden door ongeveer 30.000 mensen bekeken). Het Actiefonds steunt de organisatie voor de eerste twee acties (in 2020 en begin 2021), met het printen van flyers voor tijdens de acties en algemeen publiciteitsmateriaal.

Foto: Anisa Pinelo en Laura Ponchel