Wie met de auto het Duitse Rijnland doorkruist, kan zich vergapen aan de enorme kraters die het landschap domineren. De gaten zijn zo diep en groot dat je je even op een andere planeet waant. De chauffeur ziet alleen stof en steen voor zover als haar blik reikt. De Garzweiler-mijn heeft bijvoorbeeld een oppervlakte van 48 vierkante kilometer, twee keer zo groot als de gemeente Leiden. En dat is niet eens de grootste. Vlak daarnaast bevindt zich de Hambach-mijn, met zijn 85 vierkante kilometer een van de grootste bruinkoolmijnen van Europa.

Samen zijn deze twee mijnen al verantwoordelijk voor 75 miljoen ton CO2-uitstoot per jaar. Ter vergelijking: dat is ongeveer de helft van de jaarlijkse uitstoot van Nederland. De helft. En als het aan het energiebedrijf RWE ligt, zal dat aantal niet snel omlaag gaan.

Lützerath bleibt

Eckhardt Heukamp was in september 2021 al de laatste inwoner van Lützerath: de andere inwoners waren al uitgekocht of vertrokken. Toch weigerde Heukamp de grond waarop hij was groot geworden te verlaten. Door een lange campagne van klimaatactivisten wisten Heukamp en de zijnen meer dan een jaar de verwoesting van het dorp uit te stellen! Vandaag is de Duitse politie begonnen met het evacueren van het dorp.

Laat dat even inzinken: de Duitse staat stuurt de politie om burgers van hun eigen grond te verwijderen zodat een buitenlands energiebedrijf nog meer winst kan maken met achterhaalde fossiele brandstoffen. Een politiemacht, die trouwens gefinancierd wordt door de belastingen van Duitse burgers en niet die van de belastingontwijkende RWE. Vannacht heeft de politie al 200 activisten ontruimd. Een even groot deel is nog ter plaatse.

De Nigeriaanse klimaatactivist Peter Donatus ziet in het Rijnland dezelfde politiek als in de Nigerdelta: “Het zijn dezelfde methodes en dezelfde multinationals die zich inzetten om het milieu overal ter wereld te verwoesten.” Hij pleit voor klimaatgerechtigheid. Donatus: “Klimaatgerechtigheid is een concept uit het Mondiale Zuiden, geboren uit noodzaak. Ik ben blij om te zien dat jonge Europese activisten ons concept overnemen, maar dan moeten ze ook vanuit ons perspectief kunnen kijken.” Desondanks blijft er sprake van racisme in de klimaatbeweging, constateert hij: “we hebben nog een lange weg te gaan”.

RWE en de Groenen

De hernieuwde interesse in de grond onder Lützerath komt door de energiecrisis waarin Duitsland zich verkeert sinds de Oekraïne-oorlog. Meer dan de helft van het Duitse aardgas werd uit Rusland geïmporteerd. Om energie-onafhankelijker te worden heeft de regering toegezegd sommige kerncentrales langer draaiende te houden, en ook meer bruinkool te mijnen. De Groenen, één van de huidige regeringspartijen, verdedigen het einde van Lützerath door erop te wijzen dat de Garzweiler-mijn in ruil voor dit gebied acht jaar eerder moet sluiten, in 2030.

Maar klimaatactivisten zijn niet onder de indruk van dit argument. Zij beweren dat de Groenen zich hebben laten leiden door foutieve berekeningen van RWE zelf. De politiek had eerder onafhankelijk onderzoek moeten laten doen naar de kosten en baten van Lützerath. Dan zou blijken dat het weinig zin heeft om een groot stuk grond te verwoesten voor een paar jaar aan kolenextractie. Als het al bij een paar jaar blijft: de geschiedenis van klimaatdoelstellingen leert ons dat we beloftes van energiegiganten niet zo serieus moeten nemen. Het is ongeveer het eerste waar vervuilende bedrijven om vragen: nu meer vervuilen, om dan in de toekomst plotseling helemaal duurzaam te zijn. Tot zover is deze goocheltruc nog nooit daadwerkelijk gelukt.

Het einde van Lützerath mag nabij zijn, de klimaatstrijd in het Rijnland heeft zich keer op keer effectief bewezen tegen RWE. Net als het Hambachwoud voorheen, is Lützerath snel uitgegroeid tot een symbool van de strijd tegen energiebedrijven, winstgericht denken, en desastreuze geopolitieke spelletjes. Hambi blijft! Lützi blijft!

De verwachte opkomst van Het Woonprotest was groot en bleef groot. Op 12 september stroomden duizenden mensen naar het Westerpark om een radicaal ander woonbeleid af te dwingen. De sfeer was goed, het programma divers en de toon strijdbaar. Fatima Faïd was de moderator en kondigde tussen 14:30 en 16:30 o.a. Mustapha en Edwin uit de Tweebosbuurt, Terra en Massih van Verdedig Noord, Winfried van Niet te Koop, Hidaya van Amsterdam City Rights, Gwen van Recht op de Stad en de organisatie van de Woonopstand in Rotterdam aan. Daarmee slaagde de organisatie van Het Woonprotest erin een breed assortiment aan verhalen en perspectieven rondom de wooncrisis te belichten en duidelijk te maken dat het niet alleen een Amsterdamse aangelegenheid is. Naast woordvoerders van grotere organisaties als FNV en de Woonbond kregen vooral ook lokale grassroots organisaties de ruimte. Kijk hier de livestream van het podiumprogramma terug.

Zondebok politiek

De solidariteit van de woonbeweging was groot en de boodschap dat de woonstrijd niet losstaat van o.a. de corona-, vluchtelingen- en klimaatcrisis was duidelijk aanwezig. Zo werd er in de speech van Hidaya Nampiima korte metten gemaakt met de zondebok politiek van rechts politiek Nederland en het argument dat de toestroom van migranten de grootste oorzaak van de wooncrisis zou zijn. Een duidelijk statement van solidariteit richting ongedocumenteerden, vluchtelingen en migranten.

Hidaya Nampiima, Amsterdam City Rights – Foto door @mguistuffdoery

Protestmars

Na het uitgebreide podiumprogamma met naast alle sprekers ook optredens van Massih Hutak, Dean Bowen, Hang Youth en Sophie Straat werd de protestmars richting de Dam ingezet. Onder het geschreeuw van continue protestleuzen trok de gigantische stoet veel bekijks door de hele stad om uiteindelijk rond 17:30 op de Dam ter arriveren waarna deze dag van woonstrijd tot een einde kwam.

Foto door @guidinro

Kraakactie

Helaas konden enkele demonstranten, activisten en woningeisers rekenen op buitensporig politiegeweld na een kraakactie aan de Gravenstraat. Er werd getracht een jarenlang leegstaand pand van speculant en groot vastgoedbezitter Rogier Thewessen terug te claimen voor woningzoekenden. De politie koos er bewust voor om de situatie te laten escaleren, sloeg demonstraten in elkaar en voerde arrestaties uit. Het Woonprotest, waarbij tijdens het programma al meerdere malen solidariteit richting de kraakbeweging werd uitgesproken, kwam met een statement en keurde het politiegeweld af. Daarnaast kwam de organisatie van De Woonopstand in Rotterdam met een statement naar buiten tegen het politiegeweld en in solidariteit met de woningeisers. Een poging van de politie en de media om de krakers als onafhankelijk van Het Woonprotest en haar demonstranten te framen wordt door de betrokken organisaties ontkracht. Kraken is woonprotest. Ook het Actiefonds is solidair met de opgepakte demonstranten en woningeisers en keurt het politiegeweld af. Lees hier het originele statement op Indymedia.

“Laat het duidelijk zijn: wij zijn pro-kraken, dat zeiden we op het podium, dat zeggen we in de media en dat zeggen we nu dus nog steeds. Kraken moet gedecriminaliseerd worden, omdat het onderdeel is van het fundamentele woonrecht. Kraken speelt namelijk een belangrijke rol in de strijd tegen parasitaire beleggers die vele goede woonhuizen leeg laten staan. Het echte probleem is de prioritisering van de belangen van speculanten die niets om onze huisvesting en ons woonrecht geven. Kraken is het gevolg van onmenselijk wanbeleid.” – Woonprotest

Foto via Indymedia.nl

Woonstrijd gaat door

Met Het Woonprotest is het hek van de dam en is een brede woonstrijd in gang gezet. Alle grassroots initiatieven die al jaren tegen de wooncrisis strijden staan weer duidelijk op de kaart, net zoals het belang van kraken en de kraakbeweging . Op 17 oktober gaat de woonstrijd verder bij De Woonopstand in Rotterdam, en op 13 november staat Het Woonverzet gepland in Den Haag. Het lijkt een kwestie van tijd voordat ook andere steden zich aansluiten. In de aanloop naar De Woonopstand in Rotterdam wordt er door de organisatie van Het Woonprotest en De Woonopstand gewerkt aan een breed gedragen manifest dat overhandigd zal worden aan het nog te vormen kabinet, om zo direct invloed uit te oefenen op het woonbeleid van de komende jaren. Voor een radicaal ander woonbeleid!

Het Actiefonds is enthousiast over deze golf van woonprotesten en blij om zowel Het Woonprotest als De Woonopstand te kunnen steunen in hun strijd.

Gwen van Eijk, Recht op de Stad – Foto door @mguistuffdoery

Auto’s en ijskasten
“Ik leerde Garmt kennen toen ik van plan was een tijdschrift op te richten met de naam Provo, dit was begin 1965. Ik was toen nog redacteur van het anarchistische tijdschrift De Vrije.* Intussen was ik genezen van de hoop dat arbeiders de revolutie zouden starten. Ik leerde de arbeidersklasse kennen; die waren meer bezig met geld verdienen zodat ze auto’s en ijskasten konden kopen. Daarom ging ik me richten op jongeren. En zo vond ik Garmt Kroeze, in het gezelschap van Rob Stolk*, in café Luba.”

Dit café, op de hoek van de Lijnbaansgracht en Looiersgracht te Amsterdam, wordt nu gezien als de geboorteplek van de Provo. Luba bestaat intussen niet meer; het moest plaatsmaken voor Café Chaos, een naam die overigens ook toen prima in de tijdsgeest had gepast.

Barst!
Dit rokerige bruine café – tegenover het hoofdbureau van de politie – werd de ontmoetingsplek van bevlogen idealisten. “Garmt was vooral een vriend van Rob, hij woonde toen in Zaandam. Samen hadden ze een tijdschrift, dat heette Barst!.” Dit blad was vooral van de hand van Garmt, maar het bleef bij één nummer in een oplage van slechts 225 exemplaren.

Samen met Rob en Roel richtte Garmt de Provo op. “Hij was een uitgesproken anarchist, hij was iets ouder dan ons, een jaar of zeven. Hij had contact met het Noordelijk Gewest van de Vrije Socialisten (de organisatie achter de Pinksterlanddagen) en hij las er veel over.” Roel vertelt dat Garmt actievoerde tegen de atoombom, tegen militarisme en tegen de munitiefabriek in de Zaanstreek.

Garmt Kroeze, zittend op de bovenste tree op het trapje voor het huis, met baard.

Creativiteit en levensmoed
Op de vraag wat Garmt precies voor man was, antwoordt Roel: “Hij was heel creatief in zijn uitingen, een expressief persoon. Ik herinner me dat hij zich bij een happening bij Het Lieverdje heel demonstratief met wilde armgebaren opstelde tegenover de politie.” Garmt was homoseksueel; dit was ook één van de redenen dat hij van het Groningse platteland naar Amsterdam was vertrokken, weg uit het destijds behoorlijk conservatieve noorden. Hij kwam openlijk voor zijn seksualiteit uit, maar in zijn hele leven heeft hij nooit een relatie gehad. “Hij was wat eenzaam en had last van vlagen van depressiviteit. Gelukkig kon hij zich daar overheen zetten door zijn creativiteit en levensmoed. Het was in de regel een erg positieve man.”

Vieze woorden
Garmt schreef veel stukken voor het magazine van de Provo. “Er zat vuur in die man. Hij was enorm sympathiek en had uitgesproken politieke idealen.”

“Ik herinner me een manifest dat hij schreef in Barst!, over ‘vieze woorden’”:

(…) “Wij willen een barst zijn in deze gladde, de mens tot konsumptiemachine vernederende maatschappij, een barst die naar wij hopen zich spoedig zal verwijden tot een scheur, tot een breuk.

Vanuit deze breuk willen wij, praktisch en nuchter en vooral zonder ethisch gezwijmel gaan bouwen aan een wereld, waar bijvoorbeeld woorden als neuken, kut, lul, kapotje, godverdomme en dergelijke gewoon zijn, maar waar termen als oorlog, geweldpleging, militair, autoriteit, apartheid, diskriminatie, sociale ongelijkheid, effektenbeurs, geloof etc. tot de uitermate vieze woorden worden gerekend.” (Uit: een open brief aan de Binnenlandse Veiligheidsdienst).

Afzondering
Roel: “Ik ben Garmt later uit het oog verloren, hij verdween uit Amsterdam. Toen Provo groter werd verdween hij mettertijd uit mijn gezichtsveld en uit dat van anderen.” Hij werkte een tijdje in de fabrieken van Heineken, later keerde hij terug naar Het Hogeland in Groningen, alwaar hij een afgezonderde arbeiderswoning betrok.

Garmt Kroeze (1937 – 2017) stierf na een kort ziekbed in zijn woning te Usquert, Groningen. Hij liet Het Actiefonds een genereuze erfenis na. “Hij droeg jullie een zeer warm hart toe.”

Roel van Duijn (1943) is politiek activist en één van de oprichters van de Provo- en Kabouterbeweging. Hij zat in de Amsterdamse gemeenteraad en werd later wethouder als lid van de PPR (Politieke Partij Radikalen). Later werd hij ook vertegenwoordiger van De Groenen, Groen Amsterdam en GroenLinks. Hij is ook bekend als schrijver en publicist. Op dit moment woont en werkt hij in Duitsland.

*De Vrije Socialist was een anarchistische krant die in 1898 werd opgericht door Domela Nieuwenhuis. Het blad werd later ‘De Vrije’ genoemd en hield in de jaren 90 op te bestaan.

*Rob Stolk was samen met Garmt Kroeze en Roel van Duijn oprichter van de Provobeweging. Hij was een activist en maatschappelijk betrokken drukker. Hij overleed in 2001 op op 55-jarige leeftijd.

Milieuactivisten stonden zij aan zij met antifascisten, feminististen en activisten van queer- en vredesbewegingen. Allen namen deel aan de blokkade van een grote wapenfabriek in Kassel.

“De blokkades van de wapenfabrieken van Rheinmetall en Kraus-Maffei-Wegman in Kassel begonnen in de vroege ochtend. Door de actie viel de productie. Aan de arbeiders werd meegedeeld dat de blokkades niet tegen hen waren gericht, maar tegen de wapenproductie. De eis om de wapenproductie in Duitsland en elders te stoppen, bevat ook de vraag om eerlijke, zinvolle banen te creëren.”

Na de geslaagde blokkade trokken de verschillende groepen gezamenlijk naar het centrum van Kassel voor een spontane demonstratie. De actiegroep heeft een video van de succesvolle, ontwrichtende dag van protesten gemaakt, bekijk deze hieronder!

Het merendeel van de abortusprocedures in Malawi wordt uitgevoerd onder clandestiene en onveilige omstandigheden. Complicaties door slecht uitgevoerde abortus zijn naar schatting verantwoordelijk voor tussen 6% en 18% van de moedersterfte in Malawi. Momenteel is abortus alleen legaal in Malawi wanneer het levensbedreigende situatie voor de vrouw betreft. Er wordt momenteel een nationaal debat gevoerd over het al dan niet verruimen van de abortuswet door meer situaties waarin een abortus legaal kan worden verkregen bij wet vast te leggen.

Om dit debat de goede kant op te sturen – namelijk legalisatie van abortus — organiseerde Zenith een publiekscampagne om leden van het parlement in Malawi aan te sporen de wet op de zwangerschapsafbreking door te voeren. Meer dan 3000 vrouwen gingen de straat op in Blantyre en andere steden. De campagne bestond uit een solidariteitsmars om kamerleden vóór de nieuwe abortuswetgeving te steunen waarover op 23 oktober 2020 zou worden gestemd.

Achteraf reflecteerde de organisatie dat de campagne succesvol was in het aanwakkeren van een publiek gesprek over de nieuwe abortuswetgeving. De campagne trok de media aandacht die het verdiende, en social media, radio en televisie werd er hevig gediscussieerd. Veel mensen zijn zich bewust van het feit dat er verandering moet komen in de onveilige abortusprocedures die nu de norm zijn, door het nemen van juridische stappen en nieuwe beleidsvoering. Helaas weigerde het parlement door te gaan met de stemming, en is deze voor onbepaalde tijd uitgesteld.

Volgens Zenith is het van belang dat er een publieke mentaliteitsverschuiving teweeg wordt gebracht over de effecten van onveilige abortussen. Op dit moment wordt religie gebruikt om discussies uit de weg te gaan en tegengeluiden te smoren, met als argument dat de moeders die overlijden als gevolg een abortus zondaars zijn. Dit paradigma leidt direct tot de hoge sterftecijfers, maar daarbovenop legt het druk op de zorgsector doordat er veel abortuscomplicaties moeten worden opgevangen.

Indonesië behoort tot de landen met het hoogste sterftecijfer als gevolg van Covid-19, maar voorziet nauwelijks in de toegankelijkheid van coronatests. Bovendien belanden de kosten voor de bestrijding van de pandemie op de schouders van de arbeidersklasse. Kortom, het land gaat gebukt onder de schendingen van mensenrechten en extreme stijgingen van de levensonderhoud in een financieel moeilijke tijd.

Ondertussen wordt de arbeidersbeweging het zwijgen opgelegd door de heersende klasse onder het voorwendsel van het aanpakken van de Covid-19 pandemie.

Tijd voor actie

Van 13 tot 17 augustus waren er overal in het land protesten onder de paraplu van de grote “100% vrijheid! Vrij van Pandemie en Tirannie!” actie. Deze gelijktijdige nationale actie had tot doel het verzet van de arbeidersklasse en jongeren tegen de bourgeoisie nieuw leven in te blazen.

Onder de eisen van de activisten waren veilige werkomgevingen voor essentiële arbeiders tijdens de Covid-19 pandemie, een eerlijke nationale herverdeling van rijkdom en centralisatie van productiemiddelen in de handen van de arbeidersklasse.

De protesten vielen samen met belangrijke nationale momenten, zoals de jaarlijkse toespraak van president Jokowi, de sessie van de People’s Consultative Assembly en de New York Agreement van 1962. De demonstranten riepen op tot een grote staking onder de arbeidersklasse om hun onvrede te tonen. Aan die reeks acties namen zowel arbeiders als jongeren deel. Buiten de landelijke massademonstraties op 14 augustus ontstond er een drang om het protest voort te zetten. Maar door Covid-19 werden de protesten verder uitgevoerd in een online campagne.

Na deze demonstratie kreeg de organisatie verzoeken van andere regio’s die nog niet deelnamen, maar die verklaarden geïnteresseerd te zijn en van plan te zijn om hier een landelijke beweging tegen tirannie van te maken, met als doel het kapitalisme omver te werpen en de arbeidersklasse en jongeren te verenigen in een beweging voor bouwen aan een socialistische, klassenloze samenleving voor de inwoners van Indonesië.

Met een onvoorzien overgebleven deel van het budget heeft nietnormaal* besloten een zine te maken (een tijdschrift met kleinschalige oplage over een specifiek onderwerp) waarin de toespraken van de sprekers in worden gebundeld, die speciaal geschreven waren voor de demonstratie, samen met andere teksten, illustraties en foto’s.

Aankomende zomer is nietnormaal* te vinden in Cultureel Centrum Moira. In een zaal op de begaande grond waar 15 jaar lang muziek of exposities werden geprogrammeerd, krijgt nietnormaal* de ruimte om haar eigen plek te creëren voor het organiseren van evenementen en als uitvalsbasis voor de gemeenschap, met eigen thee-tuin, bar, Zine-bibliotheek en zithoekjes. Ook al is er in Moira, als oud kraakpand, een strict no-funding beleid, de organisatie heeft toestemming gekregen om onder haar eigen naam fondsen aan te schrijven.

Hieronder foto’s van de Pride demonstratie:

Onveilige situatie

“De politie was niet in staat om de veiligheid van de vluchtelingen te garanderen en had daarom besloten ze ergens anders onder te brengen. Maar de kampen waar de vluchtelingen naartoe gebracht werden waren dezelfde die ze een paar maanden eerder waren ontvlucht. Ook daar had de organisatie namelijk na een paar extreem gewelddadige incidenten aangegeven hun veiligheid niet te kunnen garanderen.”

CoSIR organiseerde opnieuw een protest om UNHCR Kenia en de regering van Kenia onder druk te zetten om een einde te maken aan het onmenselijke kampementbeleid voor alle LGBTQIA+ vluchtelingen. Na afloop van het protest werd een petitie ingediend bij de commissaris van het Refugee Affairs Secretariat (RAS) en het Hoofd Bescherming en Asiel van UNHCR. Vanwege de COVID-19-uitbraak en de daaropvolgende veiligheidsmaatregelen van de regering om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, verloopt het contact met RAS en UNHCR nogal stroef. Desalniettemin verwacht CoSIR binnenkort uitsluitsel over de maatregelen om de situatie in de kampen te verbeteren.

In een weekend in september 2018 was er, gesteund door Het Actiefonds, een actiekamp in de Lutkemeerpolder, gelegen tussen Amsterdam en Schiphol. Ongeveer 140 activisten kampeerden in de polder en gedurende het weekend kwamen er zo’n 900 bezoekers. De actie was bedoeld om aandacht te vragen voor de nog altijd durende strijd tegen de bebouwingsplannen van de polder. Sinds enkele weken is er een nieuwe campagne gestart in de aanloop naar het aanbieden van handtekeningen aan Van Doorninck.

Behoud Lutkemeer wil laten zien dat er een groot verzet is tegen de bouwplannen, die indruisen tegen gemeentelijk beleid. Naast eerdere plannen voor een groene, circulaire en klimaatneutrale stad, die zich de afgelopen jaren opstapelden, maakte de gemeente op 8 april zelfs bekend het ‘donut’-model van Kate Raworth te omarmen. Van Doorninck lichtte toe dat het model bedoeld is “om niet steeds terug te vallen op dezelfde structuren zoals we dat deden”, maar om opnieuw na te denken over de rol van de economie (via: The Guardian). Behoud Lutkemeer wijst erop dat het nu tijd is voor de gemeente om lef te tonen en de daad bij het woord te voegen.

Sinds begin mei hangen er door de hele stad posters voor de petitie voor het behoud van de polder. Op 18 juni werden er door Behoud Lutkemeer handtekeningen verzameld op 15 pleinen in Amsterdam. Op hemelvaartsdag was er een solidariteitsactie in de polder waarbij creatieve buurtbewoners hun steun kwamen betuigen met eigengemaakte spandoeken, borden en stoepkrijttekeningen. De ondertussen bijna achtduizend handtekeningen zijn vandaag aangeboden aan Van Doorninck bij de Stopera.

Tot 1 juli kun je de petitie tekenen op http://behoudlutkemeer.nl/petitie/.

Succes!

In Nederland is sinds 2015 het gebruik van wilde zoogdieren in het circus verboden. En nu ook goed nieuws uit Engeland:  dankzij het werk van Freedom for Animals is nu ook hier dit verbod ingevoerd. De groep demonstreert al sinds sinds 1957(!)tegen de wrede behandeling en opsluiting van wilde dieren. Dankzij hun werk is nu vanaf 20 januari 2020 is al het gebruik van wilde dieren in het circus per direct verboden. Eerder hadden zij dit succes al in Schotland en Noord-Ierland.

Circussen opgedoekt

Dankzij hun protesten bij circustenten waren de bezoekersaantallen van circussen al flink gedaald. Filmbeelden waarin wrede en gewelddadige trainingen en kleine kooien werden vertoond zorgden er zelfs voor dat sommige circussen hun deuren moesten sluiten.

Stop alle uitbuiting

Freedom for Animals is ongelooflijk blij met dit succes waar ze zo hard en lang voor hebben gewerkt. Met een bijdrage van Het Actiefonds konden zij deze winter demonstraties plannen op alle plekken waar evenementen en circussen met wilde dieren gepland waren. Het is hen gelukt om compassie op te roepen voor wilde dieren in het circus, maar dit is niet het einddoel. Zij gaan verder met het actievoeren tegen het gebruik van gedomesticeerde dieren in circussen, onder andere paarden en honden worden nog wel meedogenloos getraind voor de circusring. Freedom For Animals heeft het doel elke vorm van uitbuiting en gevangenschap van dieren te stoppen.