Het Actiefonds steunt al jaren verschillende acties in het bezette gebied tussen de Jordaan en de Middellandse Zee: van dienstplichtweigeraars tot het vastleggen en verspreiden van koloniaal geweld. Juist nu de meest rechtse regering in de geschiedenis van Israël aantreedt, zal Het Actiefonds zich blijven inzetten voor vrijheid en gelijkheid in bezet Palestina.
Sinds de covid-pandemie zijn Israëlische protesten tegen de regering een terugkerend fenomeen. Eerst gingen de protesten over de corrupte praktijken van premier Benjamin Netanyahu of over het draconische pandemiebeleid. Netanyahu riskeert tien jaar gevangenisstraf wegens corruptiezaken, waardoor hij wanhopig aan de macht probeert te blijven om immuniteit te behouden. Om zijn eigen hachje te redden, heeft hij na de laatste verkiezingen zelfs besloten een coalitie te vormen met de extreemrechtse partijen van Israël.
Deze monstercoalitie is het doelwit van de huidige protesten in ’48-territorium. Velen waarschuwen voor het gevaar van het doen van zoveel concessies aan de extreemrechtse religieuze partijen. Zo is de extreemrechtse provocateur Itamar Ben-Gvir benoemd tot hoofd van de Israëlische politie op de Westelijke Jordaanoever. Meerdere mensenrechtenorganisaties beschrijven de situatie op de Westoever en Gaza als apartheid, maar als het aan Ben-Gvir ligt gaat de kolonisatie van de Westelijke Jordaanoever niet snel genoeg. Regelmatig is hij te zien op beladen plekken als de Tempelberg en Hebron, heilige plekken voor de religies van Abraham, om te verklaren dat het gebied enkel aan Joden toebehoort.
Daar komt bij dat 2022 een bijzonder gewelddadig jaar was in het gebied: 144 Palestijnen werden gedood door de Israelische staat op de Westoever alleen, het hoogste aantal sinds de Tweede Intifida in 2004. Ondertussen lieten 31 Israëli’s de geest als gevolg van Palestijnse verzetsstrijd, tevens meer dan in de afgelopen zeven jaar het geval was.
Maar het toenemende geweld op de Westelijke Jordaanoever is niet de enige aanleiding voor protest. De huidige demonstraties in het territorium van ‘48 (waar de Westoever, Gaza en Oost-Jeruzalem niet bijhoren) gaan veelal over de aanval op de rechtstaat. De nieuwe regering wil de zwakke scheiding der machten in de Israëlische staat verleden tijd maken.
Het meest controversiële plan van de nieuwe regering is om een minimale meerderheid in het parlement de macht te geven uitspraken van het hooggerechtshof opzij te schuiven. In de praktijk betekent dit dat de regering niet meer hoeft te luisteren naar het hof, en wetten kan invoeren die ingaan tegen de grondwetten van Israël. Het gevolg is ongebreidelde macht voor de regering, die zich tegenover niemand meer hoeft te verantwoorden. Daarnaast wil de regering het exclusieve recht om wethouders en rechters aan te stellen, waardoor de juridische tak van de staat verder ondergeschikt raakt aan de politiek. Israël dreigt door de nieuwe plannen van de regering een illiberale democratie te worden, in navolging van Polen en Hongarije. De verwoesting van de rechtspraak houdt Netanyahu op vrije voeten, maar de staat raakt hierdoor nog verder geïsoleerd.
Zodoende gaan tienduizenden mensen in Tel Aviv, Haifa en andere steden de straat op. De meeste demonstranten doet dit uit nationalistisch sentiment. Zo vertelde een advocaat aan de Israëlische krant Haaretz: “Mijn wijlen oma is hier in 1922 naartoe gekomen om dit land op te bouwen. Ik sta niet toe dat deze regering de staat nu om zeep helpt.”
Toch moeten de demonstraties om de Israëlische democratie te beschermen een vreemd gezicht zijn voor Palestijnen. Degenen met een Israëlisch paspoort ondergaan al decennialang een tirannie van de meerderheid. Hun belangen komen niet overeen met de overgrote joodse meerderheid in ‘48, waardoor zij nauwelijks politieke macht hebben. In Oost-Jeruzalem, de Westelijke Jordaanoever en Gaza hebben Palestijnen niet eens de mogelijkheid te stemmen.
In 1945 schreef de Zwarte Amerikaanse auteur Zora Neale Hurston het essay ‘Crazy for this Democracy’ waarvan de openingsregels voor Palestijnen nog pijnlijk actueel moeten klinken:
“They tell me this democracy form of government is a wonderful thing. It has freedom, equality, justice, in short, everything! Since 1937 nobody has talked about anything else (…) The radio, the news papers, and the columnists inside the newspapers, have said how lovely it was. All this talk and praise-giving has got me in the notion to try some of the stuff. All I want to do is to get hold of a sample of the thing, and I declare, I sure will try it. I don’t know for myself, but I have been told that it is really wonderful.”
Wie weet zal de Israëlische democratie deze regering overleven. Maar het fundamentele probleem van het land blijft voorlopig onaangeroerd. Een koloniale situatie is onhoudbaar, en zal vroeg of laat, vredig of met geweld, ten einde komen.
De Joods-Tunesische auteur Albert Memmi beschreef de onhoudbare koloniale situatie in zijn portret van de kolonist en gekoloniseerde (1957). Het koloniale systeem berooft volgens hem zowel de kolonist als gekoloniseerde van zijn menselijkheid. De kolonist wordt door het systeem meedogenloos en racistisch. Hij/zij/hen wordt geacht de gekoloniseerde te vernederen, diens verleden en toekomst te ontnemen en diens cultuur en recht op leven te ontkennen. De gekoloniseerde, daarentegen, krijgt geen kans om een volwaardig mens te worden in een systeem dat zo veel mogelijk hun daadkracht in de kiem smoort.
In naam van zowel Israëli’s als Palestijnen moet het koloniale systeem verdwijnen. Ieder vredesproces is een lachertje zolang het niet aan deze eerste fundamentele eis voldoet: een einde aan apartheid, een einde aan het koloniale systeem.
Beeld: Haggai Matar / +972 Magazine
Help Het Actiefonds met 10 euro per maand en steun daarmee acties wereldwijd.
doneer nu