De afgelopen weken werden er overuren gedraaid in de Utrechtse printstudio Kapitaal. Pro-choice actiegroep Nogsteeds1984 herinnerde ons aan de urgentie van het recht op veilige abortus door middel van activistische zeefdrukkunst.
Het recht op abortus staat onder druk. De verschrikkelijke anti-abortuslobby vindt steeds meer draagvlak, zoals de afgelopen tijd pijnlijk duidelijk werd in ons bijna-buurland Polen. Ook in Nederland laten conservatieve aanhangers luidkeels van zich horen en met de verkiezingen in zicht kan de pro-choice beweging wel een steuntje in de rug gebruiken.
Actiegroep Nogsteeds1984 neemt deze taak op zich door op kleurrijke manier zichtbaarheid te creëren door middel van kunst. Ze lieten vier verschillende kunstzinnige pro-choice posters -ontworpen door vier verschillende kunstenaars- in grote oplage zeefdrukken en verspreidden deze vervolgens door het hele land.
De directe aanleiding voor de actie was de naderende ‘week van het leven’, georganiseerd door anti-abortus stichting Schreeuw om leven. Tijdens deze jaarlijks terugkerende week wordt er door de conservatieve stichting gelobbyd voor een strengere abortuswetgeving, met als afsluiting een stille mars. Het doel van de actiegroep Nogsteeds1984 was een campagne op te zetten die zich kritisch opstelt naar de anti-abortus lobby. De activistische kunstposters hingen langs de gehele route van de mars en waren volop vertegenwoordigd op de protestborden. Door tijdens de anti-abortusdemonstratie samen met o.a. feministische organisatie De Bovengrondse volop zichtbaar te zijn als tegengeluid werd de huidige pro-choice wetgeving kracht bijgezet.
De naam van de groep komt voort uit het feit dat sinds 1984 abortus legaal is in ons land. We zijn gelukkig anno 2020 nog steeds Baas In Eigen Buik en eisen dit voor altijd te blijven!
“We vieren dat we beslissen over ons eigen lichaam, ondanks een groeiend tegengeluid.”
Lang leve het zelfbeschikkingsrecht!
Header foto: Lester Kamstra
Actiegroep Ineos Will Fall bezette een stuk bos in het Antwerpse havengebied waar een Brits chemieconcern een plastic-fabriek gaat bouwen. De Vlaamse overheid speelt nog altijd de fossiele industrie in de hand terwijl burgers op de vingers worden getikt voor het niet scheiden van afval. Meer dan 70 activisten werden gearresteerd, gevolgd door grootschalige aandacht in de media.
In het Antwerpse havengebied staat een nieuw project gepland waar 55 hectare bos voor zal worden gekapt. Het Britse chemieconcern INEOS bereid de bouw voor van een fabriek, Project One, voor de productie van ethyleen- en propyleen. Het project, dat hoogstwaarschijnlijk schaliegas zal inzetten voor het maken van wegwerpplastic, is volgens actiegroep Ineos Will Fall “hét voorbeeld van de foute keuzes die gemaakt worden over de toekomst van de Vlaamse industrie.”
INEOS weerlegt de kritiek van de actiegroep. Zo zal de CO2 uitstoot van de fabriek minder dan de helft zijn van vergelijkbare installaties. Project One zou juist dé duurzame voorloper worden in Europese chemie-industrie, en niet alleen gefocust zijn op wegwerpplastic, maar op essentiële producten in het dagelijkse leven, zoals in de auto-, bouw-, energie- en medische sector. Daarnaast benadrukt het concern dat het bos op industriële braakliggende is gegroeid. Als INEOS er niets bouwt, zal een ander bedrijf het bos kappen. Het belooft daarnaast elders bomen te laten planten en voor een aantal beschermde diersoorten die er nu leven een ander onderkomen te vinden.
Ineos Will Fall benadrukte echter dat, terwijl burgers op de vingers worden getikt voor vliegen of het niet scheiden van afval, de Vlaamse overheid nog altijd keuzes maakt die ten goede komen aan de fossiele industrie. De actiegroep wil daarom een maatschappelijk gesprek uitlokken over investeren in circulaire en klimaatneutrale projecten voor de duurzame transitie van de Antwerpse haven.
Op 3 oktober bezette 80 tot 100 activisten twaalf uur lang het nog met bos bedekte terrein van Project One. Na groot machtsvertoon van de politie werden meer dan 70 activisten gearresteerd. Rond 4 uur ’s nachts werden de laatsten vrijgelaten.
De media-aandacht was groot en ook via social media kwamen er reacties uit alle hoeken. Inderdaad, burgerlijke ongehoorzaamheid werkt om wat onzichtbaar is, zichtbaar te maken.
In de afgelopen maanden heeft de autoritaire regering van Zimbabwe de grip op hun inwoners verstevigd. Onder het mom van COVID 19-maatregelen wordt beweging in de openbare ruimte sterk beperkt op manieren die niet kunnen worden verklaard door de richtlijnen; activisten, mensenrechtenverdedigers, oppositie en andere critici van de regering worden willekeurig gearresteerd.
Inwoners in het hele land zijn woedend – niet alleen over schendingen van mensenrechten, maar ook over de erbarmelijke toestand van het gezondheidssysteem en verslechterende levensomstandigheden. Corruptie en wanbeleid hebben geleid tot de ineenstorting van de economie en enorme problemen in infrastructuur.
Het verlangen onder de jongeren in Zimbabwe om bij te dragen aan de verandering die ze willen zien, groeit. Nu de fysieke openbare ruimte zo goed als gesloten is, blijft ’s nachts de straat op te gaan om in contact te komen met gelijkgestemde activisten de enige optie.
Om de reeks protesten van de afgelopen maanden voort te zetten [bijvoorbeeld de #ItsNotSanctions-beweging en de landelijke 31 juli-staking die Het Actiefonds steunde], startte Paden Network de Youth Can! campagne. Het project is bedoeld om de jeugd bewust te maken van het feit dat ze nog steeds creatief confronterend kunnen zijn, zelfs in deze periode waarin de overheid de COVID 19-dekmantel gebruikt om openbare organisaties, demonstraties en andere geweldloze vormen van confrontatie te onderdrukken.
De actie, gehouden op 5 november, bestond uit jonge activisten die in het holst van de nacht in verschillende sloppenwijken en voorsteden van Harare rondtrokken en flyers, borden en posters met kritische slogans gericht op de regering verspreidden. De betreffende buitenwijken hebben bijna een miljoen inwoners, en door de borden op strategische punten met veel verkeer te plaatsen, bereikte de actie direct een groot publiek.
Door dit te doen vonden burgers een manier om het hardhandige regime van de overheid te omzeilen; de verzetsgeest vond een nieuwe manier van uitdrukken.
Oliebedrijf Shell is een van de multinationals die het meest verantwoordelijk is voor klimaatverandering en milieuvervuiling. In haar zoektocht naar winstmaximalisatie wordt het bedrijf tegengewerkt door rechtszaken over mensenrechtenschendingen, corruptie en destructie van ecosystemen. Om de publieke opinie aan haar zijde te houden heeft Shell sterke relaties gebouwd met culturele instellingen zoals musea. Sinds 2016 organiseert Fossil Free Culture NL acties om de relatie tussen Shell en de culturele sector te doorbreken. Er is al veel bereikt, en in de komende maanden zullen er meer acties worden georganiseerd.
Shell is een van de multinationals die het meest verantwoordelijk is voor CO2-uitstoot, en daardoor klimaatverandering. Er lopen meer dan vijftig rechtszaken tegen het bedrijf over mensenrechtenschendingen, corruptie en ecologische rampen. Om dit onder het tapijt te schuiven investeert Shell in het behouden van een goed imago, onder andere door relaties op te bouwen met culturele instellingen en sociale ruimtes, in het onderwijs, de wetenschap, de media, politieke en culturele instellingen. Door het financieren van onder andere culturele instellingen koopt Shell een positief beeld van generositeit in de publieke opinie. Dit is een PR strategie, ook wel “artwashing” genaamd (zoals “greenwashing”, maar dan door middel van kunst).
Fossil Free Culture NL werkt sinds 2016 aan het breken van de relaties tussen Shell en de culturele sector in Nederland. De organisatie wil direct bijdragen aan het ontmantelen van Shells macht over de samenleving, door directe acties van burgerlijke ongehoorzaamheid te organiseren. Voorgaande acties vonden vooral plaats rond het Museumplein in Amsterdam, waar het Van Gogh Museum, Rijksmuseum, Stedelijk Museum en Concertgebouw gevestigd zijn. Onder andere werden er champagne-glazen met ‘olie’ geserveerd bij de opening van het seizoen in het Concertgebouw en werd het Van Gogh Museum geïnfiltreerd door schelpen beklad met olie te verspreiden door het hele gebouw.
Twee maanden geleden brak Shell de banden met het Concertgebouw. Alle instellingen rondom het Museumplein zijn nu eindelijk fossiel-vrij. Fossil Free Culture NL doelt nog steeds op het uitroeien van alle fossiele sponsors van de culturele sector, door de vier instellingen aan te pakken die nog steeds fossiel-geld accepteren: Groninger en Drents Museum, Nemo in Amsterdam en Boerhaave in Leiden. De nieuwe campagne (2020-2021) zal gefocust zijn op het organiseren van performances en het opbouwen van nieuwe actie-gemeenschappen. Hiervoor zullen er een aantal educatie momenten over artistiek activisme plaatsvinden in Leiden, Groningen en Drenthe, zo dat lokale groepen zelf creatieve protesten kunnen organiseren.
Door Covid-19 focust de organisatie zich op het bereiken van haar publiek door online kanalen (sociale media, nieuwbrieven, website en webinars), terwijl er kleinschalige offline acties worden georganiseerd. Tussen de 20 en 30 mensen worden gemobiliseerd per actie / performance, en tot de 100 mensen na Covid-19. Online zal Fossil Free Culture NL zich inzetten om een breder publiek aan te trekken (videos worden door ongeveer 30.000 mensen bekeken). Het Actiefonds steunt de organisatie voor de eerste twee acties (in 2020 en begin 2021), met het printen van flyers voor tijdens de acties en algemeen publiciteitsmateriaal.
—
Foto: Anisa Pinelo en Laura Ponchel
Kapitalistisch-georiënteerd crisis-management is bepalend geweest voor de Covid-19 pandemie. Op grote schaal doen zich economische en sociale crises voor. Het belang van de publieke sector en essentiële banen is glashelder geworden. Een coalitie van Portugese klimaatbewegingen organiseert deze herfst een ‘golf’ van vele directe acties, waarbij buiten de kaders van een alleen-maar-klimaat-perspectief wordt gedacht. Ze strijden voor systemische veranderingen, het verbeteren van publieke diensten en mensenrechten.
De Covid-19 pandemie heeft de wereld verandert. Critici wijzen naar het kapitalistisch-georiënteerde crisis-management dat macro-economische belangen voortrekt, terwijl het nagenoeg blind blijft voor mentale gezondheidsproblemen, mensenrechtenschendingen en het verdwijnen van mensen hun inkomens. Dit zorgt voor de grootste economische crisis in de geschiedenis, met als gevolg de vele sociale crises op het gebied van huisvesting, educatie en baanzekerheid.
De klimaatbeweging is op dit moment een van de belangrijkste internationaal georganiseerde bewegingen. Daarom besloot een coalitie van Portugese klimaatbewegingen (Climáximo, Fridays for Future Portugal, Art for Change en Climate Save) om hun stem te verheffen over de huidige kritieke toestand, met betrekking tot klimaat- en milieuproblemen in een breder systemisch perspectief van anti-kapitalistisch denken m.b.t. Covid-19.
Van september tot oktober wordt er een golf aan acties georganiseerd door heel Europa onder de naam Climate Care Uprising. De Portugese coalitie organiseerde drie sleutelmomenten. Op 25 september waren er verschillende acties uitgevoerd onder het grotere platform Salvar o Clima. Op 5 oktober vond er massale burgerlijke ongehoorzaamheid plaats, georganiseerd door Climáximo, gesteund door verschillende activisten, kunstenaars en anderen. Op 17 oktober staat er een grote demonstratie gepland; een samenwerking van verschillende sociale bewegingen onder de naam Bailout the Future not Profits. Dit volgt op een eerdere demonstratie onder dezelfde naam in juni, die toen gelinkt was aan Black Lives Matter. Je kunt daar hier meer over lezen.
Het Actiefonds steunde de coalitie met de actie van 5 oktober. Onder de naam “We are the anti-bodies” blokkeerden meer dan 100 mensen de grootste rotonde van Lissabon, waar vijf boulevards op uitkomen. Het idee was dat de activisten de antistoffen zijn tegen het virus dat kapitalisme heet. De eisen waren onder andere 1) CO2-neutraal zijn in 2030, 2) universele publieke diensten, en 3) 99% belasting voor inkomens boven de 150.000 euro. De deelnemers wisten hun boodschap duidelijk te maken; ze blokkeerden de rotonde voor meer dan een uur. Niemand raakte gewond noch werden er mensen opgepakt. Het was een vreedzaam protest dat haar technische doelen en politieke doelen behaalden.
Vluchtelingenkamp Moria brandde op 9 september volledig af en maakte 13.000 mensen dakloos. Actiegroep ‘Evacueer Moria’ pleit ervoor dat de Nederlandse overheid haar verantwoordelijkheid neemt voor een humaan vluchtelingenbeleid. Tijdens een 24-uurs demonstratie bivakkeerden zo’n 20 man voor de Tweede Kamer om de humanitaire crisis zo tastbaar mogelijk te maken voor politici en voorbijgangers.
Vluchtelingenkamp Moria op Lesbos brandde op 9 september volledig af. Deze humanitaire catastrophe maakte 13.000 mensen dakloos, die in het kamp al onder erbarmelijke omstandigheden woonden. In de dagen die volgden besloot de Nederlandse overheid, onder druk, vijfhonderd slachtoffers op te vangen. Toch kwam deze actie onder veel kritiek te staan, omdat dit aantal van het totale aantal vluchtelingen dat Nederland opneemt afgaat. Met andere woorden, de overheid verdedigd nog altijd een inhumaan vluchtelingenbeleid en laat met deze reactie haar ware gezicht zien.
Actiegroep ‘Evacueer Moria’ roept de Nederlandse overheid op haar verantwoordelijkheid te nemen en bij te dragen aan het in veiligheid brengen van de slachtoffers van Moria. Politici kunnen niet meer wegkijken van de humanitaire crises op de Griekse eilanden, in de Middellandse Zee en binnen de eigen landgrenzen.
Op 20 september werd een 24-uurs demonstratie georganiseerd: This is not a home. Van zondag 18:00 tot maandag dezelfde tijd werd er gebivakkeerd op het Plein voor de Tweede Kamer in Den Haag door zo’n 20 man. Er werd een Moria-tentenkamp nagebouwd van tenten, karton, matjes en slaapzakken. Politici en voorbijgangers werden bananen en water uitgedeeld en gevraagd om het de hele dag uit te houden met dit rantsoen. Op de bananen stonden boodschappen zoals ‘NoMoreMorias’ en ‘Evacuate Now’; door iets aan te bieden kon er makkelijker het gesprek worden aangegaan met mensen. Op maandagmiddag vond er een concert plaats van een oud-bewoner van Moria, en er werden spraakmemo’s van mensen op Lesbos afgespeeld.
De kwetsbaarheid van 24 uur lang buiten zijn dwong volgens de organisatie respect af bij voorbijgangers, en er ontstonden persoonlijke gesprekken. Politici lieten weten dat het protest door velen opgemerkt is in de Tweede Kamer. Ondanks dat de actie een success was, reflecteerde de actiegroep dat we er nog niet zijn: “Zolang ons asielbeleid zo mensonterend blijft, blijven wij ons inzetten voor menswaardige opvang en veilige migratieroutes.” De transnationale organisatie ‘Europe Must Act’ benaderde ‘Evacueer Moria’ en liet weten deze manier van demonstreren door heel Europa te willen doen. Op dit moment wordt er gekeken naar een datum.
Moedersterfte in Malawi blijft een van de hoogste ter wereld (574 vrouwen sterven per 100.000 levendgeborenen in 2014). Dit vormt een groot probleem voor de volksgezondheid voor het land.
Het merendeel van de abortusprocedures in Malawi wordt uitgevoerd onder clandestiene en onveilige omstandigheden. Complicaties door slecht uitgevoerde abortus zijn naar schatting verantwoordelijk voor tussen 6% en 18% van de moedersterfte in Malawi. Momenteel is abortus alleen legaal in Malawi wanneer het levensbedreigende situatie voor de vrouw betreft. Het ondergaan van een abortus om een andere reden wordt bestraft met 7–14 jaar gevangenisstraf. Er wordt momenteel een nationaal debat gevoerd over het al dan niet verruimen van de abortuswet door meer situaties waarin een abortus legaal kan worden verkregen bij wet vast te leggen.
Om dit debat de goede kant op te sturen – namelijk legalisatie van abortus- organiseerde Zenith een publiekscampagne om leden van het parlement in Malawi aan te sporen de wet op de zwangerschapsafbreking door te voeren. De campagne omvat een solidariteitsmars en het voordragen van een petitie aan de districtscommissaris.
Nu de wereldwijde zichtbaarheid van pro-life bewegingen langzaam toeneemt, hebben we steeds meer activisten nodig zoals de Zenith Advocacy-groep. Veilige abortus is essentieel om de rechten van de vrouw te beschermen, aangezien het verbieden van abortus, abortus niet elimineert, maar het alleen minder veilig maakt.
Het doel van Zenith is om de rechten van vrouwen en meisjes te beschermen. In eerdere acties protesteerden ze tegen straatverkopers die vrouwen lastigvielen omdat ze minirokjes op straat droegen, werkten ze samen met traditionele leiders om gedwongen kindhuwelijken uit te bannen en pleitten ze tegen traditionele en culturele praktijken die vrouwen en meisjes een vergroot risico op hiv/aids brengen. Het Actiefonds ondersteunt Zenith in hun nieuwe project voor veilige abortus. Volg de acties van Zenith via Facebook of Instagram.
Afgelopen maand stond in het teken van burgerlijke ongehoorzaamheid tijdens de Septemberrebellie van Extinction Rebellion.
Op 1 september werd de Septemberrebellie afgetrapt in Den Haag met een demonstratie en een duik in de Hofvijver. Op Prinsjesdag stonden ze met de Traanrede stil bij de treurige staat van het klimaat en ketende een groep rebellen zich vast aan Paleis Noordeinde om aandacht te vragen voor het Burgerberaad. In Amsterdam werd de rebellie voortgezet. Er werd een driedaagse manifestatie georganiseerd op het Museumplein. Met een dans voor het leven blokkeerden ze de Blauwbrug. En met twee massale blokkades op de Zuidas maakten ze een vuist tegen vervuilende bedrijven. De daar gevestigde multinationals hebben door handig lobbyen grote invloed op het schamele klimaatbeleid en dragen dus flink bij aan milieuvervuiling. Genoeg om tegen te protesteren dus.
Extinction Rebellion eist van de Nederlandse overheid:
Het klimaatprobleem is te veelomvattend en complex om toe te vertrouwen aan een overheid die al decennia faalt om in actie te komen. Onder invloed van de lobby door grote bedrijven zijn parlement en kabinet niet in staat gebleken om een snelle transitie in gang te zetten. Een Burgerberaad kan deze impasse doorbreken. Door de acties van XR wordt dit hopelijk gauw gerealiseerd.
Terugkijkend op de afgelopen maand kunnen we met trots zeggen dat de Septemberrebellie een groot succes was. Meerdere dagen achtereen werd met honderden mensen actie gevoerd tegen het falende klimaatbeleid. De protesten waren groter en duurden langer dan vorig jaar; een goed teken dat de beweging blijft groeien. Climate justice now!
Wil jij je ook aansluiten bij Extinction Rebellion? Op zondag 27 september en zondag 4 oktober zijn er online ‘Welkom bij XR’ bijeenkomsten voor nieuwe rebellen. Zie de website voor meer informatie.
Animal Rebellion streeft naar een rechtvaardig en duurzaam plantaardig voedselsysteem. Door middel van burgerlijke ongehoorzaamheid en directe acties gaan ze de strijd aan met de industriële landbouwsector, die voor een groot deel aan de basis staat van gezondheids-, milieu- en klimaatproblemen. Animal Rebellion streek neer in Den Bosch, en bezette onder andere het hoofdkantoor van ZLTO—een grote lobbyorganisatie in Nederland—en hield een ludieke begrafenis.
Animal Rebellion is onderdeel van de wereldwijde beweging Extinction Rebellion. In de context van de wereldwijde klimaat-, milieu- en sociale crises focust Animal Rebellion zich specifiek op de industriële landbouwsector. Het verwoest landbouwgrond, draagt bij aan een wereldwijde massa-extinctie van dierensoorten, en speelt een buitenproportionele rol in klimaatverandering.
Door middel van acties wil Animal Rebellion de aandacht vragen van de politiek om de waarheid te vertellen over de klimaatcrisis en uiteindelijk aansturen op een plantaardig en rechtvaardig voedselsysteem, om de klimaatcrisis te stoppen en een ecologische ramp te voorkomen.
Het afgelopen weekend voerde Animal Rebellion actie in Den Bosch, het hart van de industriële landbouw in Nederland; de niveau’s fijnstof in de lucht zijn er aanzienlijk hoger door dan de toegestane waarde van de WHO.
Enkelen klommen op het dak van het Brabantse provinciehuis om banner’s naar beneden te gooien:
Er was een Plantastival georganiseerd om een plantaardig voedseldieet- en systeem te vieren. (foto: @come_closer_project):
Door het centrum van Den Bosch was een begrafenisstoet georganiseerd om alle dierlijke en menselijke slachtoffers van de industriële landbouw te herdenken, uit het verleden en in de toekomst.
Bij ZLTO, een koepelorganisatie voor land- en tuinbouw gevestigd in Den Bosch én een van de grootste lobbyorganisaties voor industriële landbouw in Nederland, werd een sit-in georganiseerd om aandacht te vragen voor de rol die ZLTO speelt in Nederland.
Zuid-Amerika is zwaar getroffen door de COVID-19 pandemie. Maar activisten zetten hun strijd voor mensenrechten onverminderd voort, juist in deze tijden van crisis.
Caldera Gráfica Crew werd in 2018 opgericht in de stad Florencia en zet zich door middel van creatieve acties in tegen territoriale conflicten en een veilige omgeving waarin gelijke rechten centraal staan.
Het artistieke collectief maakt kleurrijke statements die betrekking hebben op de huidige (politieke) situatie in het land. De groep wil graffiti- en schilderkunstwerken maken en posters plakken in de publieke ruimte. Deze moeten de kracht en het doorzettingsvermogen verbeelden van de mensen die strijden voor sociale gerechtigheid en betere gezondheidszorg.
Muurschilderingen
Caldera Gráfica Crew maakt drie grote muurschilderingen in drie verschillende wijken in de stad. Daarnaast organiseren ze een ‘posterdag’, waarbij activisten gedurende de dag zo’n duizend posters verspreiden door heel Florencia. Tot slot produceert de groep zeven videoprojecties, in vijf verschillende wijken en op twee centrale plekken, met (korte) films die gaan over zelforganisatie, solidariteit en gezondheidszorg. Met deze kunstzinnige en toegankelijke manier van actievoeren steekt Caldera Gráfica Crew de bewoners van de stad een hart onder de riem: met positieve beelden en een solidaire, strijdbare booschap!
Help Het Actiefonds met 10 euro per maand en steun daarmee acties wereldwijd.
doneer nu