Anno 2018 steunen wij nog steeds de strijd voor vluchtelingen en migranten. Bijvoorbeeld door geld te geven voor acties tegen de wapenindustrie, die winst maakt op zowel het verschaffen van wapens aan conflictgebieden als de militarisering van Europese grenzen. Er moet een einde komen aan de wrede ‘war on migrants.’ No borders, no nations, refugees welcome!

Funding the unfundable

“Het Actiefonds is heel erg nuttig omdat we altijd kijken naar datgene wat heel moeilijk financierbaar is. “Funding the unfundable” is min of meer de core business. We geven met onze secties vooral geld aan acties die elders niet of nauwelijks gesubsidieerd kunnen worden.

De acties die Het Actiefonds steunt hebben allereerst een attenderende waarde. En zijn daarom ontzettend belangrijk voor mensen die in de gevestigde politiek werken. Je hebt activisten nodig, of dat nou buurtbewoners zijn die tegen de ophef van een tramlijn zijn, of mensen die de bruinkoolmijnen in Duitsland bezetten met z’n vijfduizenden. Dan kun je vervolgens kijken: wat kan de politiek doen aan deze issues?”

Transactivisme

“Het Actiefonds heeft ook regelmatig transactivisme gesteund in Nederland en daarbuiten. Je hebt toch geld nodig, en jarenlang was er gewoon niemand om geld aan te vragen. Nu zijn er meer fondsen opgekomen, het Trutfonds bijvoorbeeld – het financiële veld is enigszins uitgebreid.

Binnen transactivisme ben ik zelf zo’n vijfentwintig jaar actief op meerdere niveaus. In 2001 heb ik het eerste genderqueer collectief in Amsterdam opgericht, Noodles. Op dat moment was er alleen maar hulpverlening, en geen plek waar je als transmensen gewoon even bij elkaar kon komen. Het was allemaal heel erg gemedicaliseerd. Nu zijn er gelukkig meer mogelijkheden, meer initiatieven.”

Newbies in het activisme

“Het advies dat ik nieuwelingen in activisme zou willen geven is: wees actief op het punt dat dichtbij je hart ligt. Wat dichtbij je belangen ligt. Heel vaak heb je ook niet te kiezen waar je actief wordt, vooral als je niet wit en westers bent, soms wordt je ertoe gedwongen door het leven.

Als jij het niet eens bent met de besluiten die over je worden genomen, dan kan je twee dingen doen. Je kan je erbij neerleggen of je kan je verzetten, op welke manier dan ook. Vrij snel begin je om je heen te kijken en te roepen van: hé, ik ben hier boos over, wie is daar nog meer boos over? En als je een goed idee hebt – het Actiefonds steunt nog steeds alles van een demonstratie tot aan een revolte.”

Het actieveld

“Wat ik het leukst vind aan vrijwilliger zijn bij Het Actiefonds is de grote diversiteit aan aanvragen die ik tegen kom. En met mijn lange geschiedenis bij het fonds vind ik het ook leuk om te zien hoe het actieveld in de loop der jaren verschuift. Bepaalde issues zijn op een gegeven moment uitgespeeld, en dan komt er een ander probleem met meer urgentie op. Dus ik denk dat dat voor mij belangrijk is – overzicht.

De meest memorabele acties voor mij zijn denk ik de vele verschillende acties die we hebben gedaan voor vluchtelingen en voor het milieu, met name de radicalere daarvan. Dat we aanvragen kregen voor het financieren van lock-ons, het blokkeren van kerncentrales. Dat zijn het soort directe acties waarbij je fysiek dingen doet, waarbij je jezelf en je lichaam in het spel zet. Dat vind ik de meest memorabele zaken.”

Kijk op vreerwerk.org voor meer informatie over vreer en hun activisme! ✊ En lees ook het vorige Actiefiguren-interview, met Diana Quirschfeld: Every generation is responsible for peace.

Wat is directe actie?

Directe actie is een vorm van actievoeren waarbij de nadruk ligt op zelf iets doen. Op eigen houtje, op eigen kracht, iets uitvoeren – zonder afhankelijk te zijn van de toestemming van een instituut of autoriteit.

Er zijn allerlei manieren om directe actie te ondernemen: demonstraties, manifestaties, blokkades, bezettingen zijn allemaal voorbeelden. Maar er zijn ook directe acties met een ludiekere vorm: de feministische straatnamenactie van De Bovengrondse, of een alternatief Sinterklaasfeest als antiracisme actie. Bij sommige acties zet je je eigen lichaam fysiek in het spel, bij andere niet. Waar het om gaat is het idee van interventie: dat mensen zelf invloed uitoefenen op hun omgeving. Bijvoorbeeld omdat je vindt dat het probleem té urgent is om over te laten aan de gevestigde politiek. Of omdat je voor vrijheid, zelfstandigheid en autonomie strijdt, en dat dus ook wil toepassen in je activisme zelf.

Het Handbook for Direct Action van het Network for Climate Action legt het zo uit: wanneer je iemand beroofd ziet worden op straat, ga je ook niet eerst een petitie opzetten om diegene te helpen, of aan iemand toestemming vragen. Dan grijp je in. Soms is het belangrijk en rechtvaardig om de bureaucratie en de gevestigde machtsstructuren te omzeilen en in te grijpen. Al is het maar om je te herinneren dat je dat kunt, als individu of als collectief! Dat mensen in staat zijn om allerlei dingen zelf te doen, ook al lijkt dat vaak niet zo. Als je een kolencentrale bezet, kun je zélf direct bereiken wat je wilt dat er gebeurt: namelijk het stopzetten van de winning van fossiele brandstoffen (al is het maar voor één dag of een paar uur).

En directe actie werkt! In Spanje werd de bouw van een vervuilende mijn gestopt dankzij een succesvolle actie waarbij activisten bomen plantten in de mijn. In Duitsland werd het kappen van het Hambacherbos stopgezet na een jarenlange boomhutblokkade. In Frankrijk werd de bouw van een vliegveld afgelast dankzij een bezetting. En in Honduras werd de bouw van een stuwdam voorkomen dankzij demonstraties.

Wij steunen dus het liefst directe actie, maar onze criteria verschillen per regio. In veel Latijns-Amerikaanse landen bijvoorbeeld is het moeilijker en gevaarlijker om direct over te gaan op actie dan in het (relatief) veilige Westen. Dat heeft ook te maken met staatsrepressie in bepaalde regio’s, waarbij (eventueel illegale) directe actie een stuk heftigere gevolgen kan hebben dan in Nederland en omliggende landen. Het is belangrijk om activisme en protest altijd binnen de lokale context te situeren. Dus er is zeker ruimte in onze definitie van directe actie, maar alle projecten die wij steunen dragen een filosofie uit van mensen die zelf in actie komen om samen iets te doen.

Daarnaast is indirecte actie natuurlijk ook ontzettend belangrijk: ga stemmen, lobby bij je vertegenwoordigers, probeer van binnenuit het systeem te veranderen! Maar wanneer mensen het gevoel hebben dat de gevestigde politiek niets verandert, en zich apathisch voelen, werkt directe actie empowering.

Directe actie werkt bevrijdend

Directe actie gaat soms tegen normen en wetten in: het bezetten van andermans bezit is illegaal, maar kan gerechtvaardigd zijn om een politiek punt te maken dat anders niet gehoord wordt. In de openbare ruimte “dood” op de grond liggen is niet illegaal, maar druist wel in tegen de bestaande normen over hoe je je gedraagt op straat. Soms kan op een geweldloze manier wetten of normen breken het meest effectieve middel zijn. Denk aan de Greensboro sit-ins: uit protest tegen rassensegregatie, gingen zwarte jongens aan de whites-only lunchtafels zitten. Daarmee braken ze toen de wet, maar op dat moment gold moraliteit boven legaliteit. Zo ook met bijvoorbeeld kraken: verboden, maar als de woningnood extreem hoog is, dan moet het recht op huisvesting misschien wel zwaarder wegen dan de wetten die privé-eigendom beschermen.

Op die manier kan directe actie bevrijdend werken voor deelnemers. Doordat zij inzien dat ze in staat zijn om dingen die misschien niet mogen of lijken te kunnen, tóch te doen, omwille van een betere wereld. En omdat ze inzien dat ze die dingen zélf kunnen doen, in plaats van te wachten tot de gevestigde orde wellicht ooit door krijgt dat het belangrijk is. In een bureaucratische samenleving met een representatieve democratie, en een geraffineerd systeem van wetgeving en regulering, wordt ons spectrum van mogelijke handelingen al snel beperkt. We denken dat we het maar over moeten laten aan de politici, de grote organisaties, dat we alleen kunnen doen wat we altijd hebben gedaan, dat individuele mensen nooit samen iets kunnen bereiken.

Maar zoals de Amerikaanse antropoloog Margaret Mead zei: “Never doubt that a small group of thoughtful, committed citizens can change the world; indeed, it’s the only thing that ever has.” Daarom steunt Het Actiefonds zulke kleine groepen bedachtzame, toegewijde mensen, die creatieve en confronterende directe acties uitvoeren: zodat we samen de wereld kunnen veranderen. ✊

Daarom strijdt Lady Mermaid’s Bureau voor andere wetgeving rondom prostitutie, betere informatievoorziening over SOA’s, en medische behandeling voor sekswerkers. Met financiële steun van Het Actiefonds organiseerde de groep een demonstratie en een conferentie voor sekswerkers. Tijdens de conferentie werden onder andere video-getuigenissen gedeeld van seksuele intimidatie. Ook organiseerde Lady Mermaid’s Bureau een demonstratie, plaatsten zij een advertentie in lokale kranten ter bewustmaking, en lieten zij een stuk over hygiëne en gezondheid onder sekswerkers opstellen door een advocaat, voor het parlement.

Anno 2018 steunen wij ook nog steeds activisme rondom seksuele vrijheid en gelijkwaardigheid in Oeganda! We hebben bijvoorbeeld een campagne gesteund tegen seksuele mishandeling tijdens wrede overheidsonderzoeken van transgender mensen. Stigmatisering van hen die van de norm afwijken op het gebied van gender of seksualiteit moet ophouden, overal ter wereld. Want iedereen is gelijkwaardig en heeft hetzelfde recht op respect, ongeacht seksuele geaardheid of gedrag of gender-identiteit!

Het Actiefonds heeft eerder de P.C. Hoofthuis bezetting gesteund. Toen bezetten studenten het universiteitsgebouw met de eis dat de verregaande bezuinigingen in het wetenschappelijk onderwijs zouden stoppen, en dat de Universiteit van Amsterdam gedemocratiseerd en gedekoloniseerd wordt. Nu organiseren meer dan twaalf actiegroepen, waaronder WOinActie en Humanities Rally, samen deze demonstratie. Het symbool van de studentenprotesten is het rode vierkantje, dat haar oorsprong vindt in de studentenstrijd in Quebec in 2005. Het staat voor carrément dans le rouge, of “vierkant rood staan”, als referentie aan de torenhoge studieschulden waartoe studenten gedwongen worden. Door op hol geslagen rendementsdenken wordt de universiteit steeds meer een corporate diplomafabriek.

Het Actiefonds blijft solidair met de strijd tegen de bezuinigingen en voor vrij en emancipatoir onderwijs! Stop de uitholling van onze universiteiten!

De conferentie werd georganiseerd om zicht te krijgen op de achtergrond van migratie- en vluchtelingenbewegingen: om het eens niet alleen over toelatingsprocedures en opvang te hebben, maar ook over waaróm mensen vluchten of migreren.

Het is essentieel om de situatie van vluchtelingen, maar ook van migranten in het algemeen, te begrijpen. Een gebrek aan empathie kost mensen letterlijk het leven. Daarom steunen wij vandaag de dag nog steeds allerlei acties door en voor vluchtelingen en migranten. Bijvoorbeeld een demonstratie met kinderen uit gezinslocaties in Katwijk. Of een schoonmaakpicknick om een “Refugees Welcome” muurschildering te herstellen. Of een campagne om van Kassel een solidariteitsstad te maken. Allemaal onderdeel van de strijd om Nederland anders te laten denken over migratie, want dat is ook nu nog broodnodig! ✊

Het is tijd om de oude idealen van engagement en activisme weer af te stoffen en in actie te komen voor de dingen die we belangrijk vinden. Ook in Nederland is er nog altijd een levendige actiebeweging waarbij je je kunt aansluiten. Of het nou om het klimaat, feminisme, of antiracisme gaat: jij kunt meedoen en genezen van je politieke apathie!

Het Actiefonds steunt al meer dan 50 jaar sociale bewegingen en actiegroepen over de hele wereld. Met het AKSIE-café willen we mensen informeren over hoe ze kunnen bijdragen aan de strijd voor een rechtvaardiger wereld en hoe je zelf een actie kunt organiseren. We nodigen activisten en sprekers uit en daarna gaan we in gesprek met vertegenwoordigers van verschillende actiegroepen in Nederland. Tot slot kunnen we napraten en naborrelen zoveel als we willen!

De locatie wordt zo snel mogelijk bekend gemaakt maar zal in ieder geval in Amsterdam zijn. We hopen je te ontmoeten op 12 december! ✊?✊?✊?✊?✊?

>>>Facebook evenement